دلایل اهمیت اندازه نرمال سر جنین bpd

بررسی بزرگترین قطر سر جنین (BPD) یکی از انواع اندازه گیری هایی است که در دوران بارداری در طی مراحل سونوگرافی انجام می شود. این اندازه گیری bpd در سونوگرافی مربوط به اندازه قطر جمجمه جنین در حال رشد است و برای تخمین وزن جنین و سن حاملگی استفاده می شود. اندازه گیری های دیگری نیز برای محاسبه وزن جنین استفاده می شود که شامل دور شکم و طول استخوان ران جنین در سونوگرافی است. در این مقاله می خواهیم به طور کامل BPD را برای شما مامان های عزیز توضیح دهیم.

اهمیت اندازه گیری دور سر جنین با استفاده از سونوگرافی

یکی از موارد بسیار مهم در کنترل رشد جنین بررسی ابعاد سر و میزان رشد آن به تناسب رشد بدن در تمامی سونوگرافی ها است. به این منظور متخصص سونوگرافی در هر بار مراجعه پارامتری به نام ” دور سر جنین (HC یا Head Circumference) ” را اندازه گیری می کند.  با توجه پیشرفت هایی که در زمینه علم و تکنولوژی صورت گرفته، ابزارهایی در دسترس هستند که شما می توانید با استفاده از آنها رشد و تکامل جنینتان را قبل از به دنیا آمدن کنترل کنید.

یکی از مهمترین، کارآمد ترین و نیز بی ضرر ترین این ابزارها سونوگرافی است. شما می توانید از همان هفته های ابتدایی یعنی از حوالی هفته های ششم تا هشتم، ساک بارداری شامل جنین، جفت، کیسه زرده و … را در تصاویر سونوگرافی مشاهده کنید اما در این زمان با توجه به ابعاد بسیار کوچک جنین، چیزی جز یک خط چند میلیمتری از او نمایان نخواهد بود.

با گذشت زمان و پیشرفت روندهای تکاملی، ارگان های مختلف بدن جنین شما تشکیل شده و رشد می کنند به این ترتیب می توان تصاویر واضح تری از آنها به وسیله سونوگرافی تهیه کرده و حتی بخش های مختلف بدن آنها را اندازه گیری کرد.

کوچک یا بزرگ بودن بیش از حد اندازه دور سر جنین

جهت کنترل روند رشد جنین، متخصصان سونوگرافی در هر بار مراجعه (خصوصا در سه ماهه دوم و سوم) بخش هایی از بدن جنین را به طور ویژه و دقیق اندازه گیری می کنند، سپس اندازه ها را با اعداد مربوط به سونوگرافی یک جنین نرمال با سن بارداری مشابه (که به صورت جداولی از پیش تهیه شده در اختیار آنهاست) مقایسه می کنند. به این ترتیب می توان در مورد مناسب بودن و یا نبودن رشد جنین نسبت به سن بارداری قضاوت نمود تا  در صورت نیاز بررسی های بیشتر انجام شود.

اندازه گیری اندازه دور سر جنین در کنار موارد دیگر برای تخمین وزن جنین خصوصا در ماه های پایانی بارداری ضروری است. کوچک بودن و یا بزرگ بودن بیش از حد HC گرچه معمولا دلالت بر تفاوت های ژنتیکی دارد اما بررسی آن بسیار ضروری است زیرا گاها ممکن است نشانه ابتلای جنین به عارضه هایی همچون میکروسفالی، ماکروسفالی، هیدرو سفالی و … باشد.

جدول اندازه دور سر (HC) جنین در هفته های مختلف بارداری

سن بارداری به هفته	حداقل اندازه دور سر (HC) به میلیمتر	حداکثر اندازه دور سر (HC) به میلیمتر	اندازه طبیعی یا نرمال دور سر (HC) به میلیمتر
11	44	74	59
12	55	85	70
13	69	99	84
14	81	111	96
15	93	123	108
16	113	143	128
17	126	156	141
18	131	171	151
19	140	180	160
20	150	190	170
21	156	196	176
22	168	208	188
23	190	230	210
24	200	240	220
25	211	251	231
26	218	258	238
27	230	270	250
28	243	283	263
29	244	294	269
30	249	299	274
31	259	309	284
32	263	313	288
33	275	325	300
34	280	330	305
35	285	335	310
36	292	342	317
37	296	346	321
38	303	353	328
39	311	361	336
40	315	365	340
41	319	369	344

 وقتی BPD خارج از محدوده طبیعی است، چه اتفاقی می افتد؟

اگر نتایج اندازه گیری BPD جنین شما خارج از حد طبیعی باشد، ممکن است پزشک برای اطمینان از سالم بودن شما و کودک آزمایش های بیشتری را برایتان تجویز کند. به عنوان مثال، اگر اندازه گیری های کودک شما در یک سمت کوچک باشد، این می تواند نشانه ای از محدودیت رشد داخل رحمی جنین باشد یا این بدان معنی است که سر کودک شما از مقدار معمول مسطح تر است. از طرف دیگر، اگر اندازه گیری های کودک شما از یک طرف بزرگتر باشد، می تواند نشانگر این باشد که شما یک مشکل بهداشتی مانند دیابت بارداری دارید. همه این موارد باید تحت بررسی و آزمایشات دقیق برای تشخیص و درمان و یا مراقبت های ویژه در بارداری قرار بگیرد.

همچنین یکی از عوارضی که باعث می شود اندازه BPD خارج از محدوده نرمال باشد عارضه ای به نام میکروسفالی است که برای خانم های بارداری اتفاق می افتد که در معرض ویروسی به نام Zika بوده اند. در این بیماری میزان رشد اندازه سر و قطر سر جنین غیر طبیعی خواهد بود. سازمان CDC برای خانم هایی که در معرض این ویروس قرار دارند توصیه می کند در طول بارداری هر سه الی چهار هفته یک بار یک سونوگرافی برای اندازه گیری BPD انجام دهند.

اگر در سونوگرافی های متوالی این اندازه گیری خارج از محدوده طبیعی باشد نگران کننده است. اما گاهی تنها به دلیل اشتباه در اندازه گیری قطر سر جنین به دلیل حرکت جنین در حین سونوگرافی و یا موقعیت بد جنین در رحم نتایج غیر طبیعی هستند که در سونوهای بعدی مشخص می شوند و به همین دلیل می گوییم باید هر چند هفته یک بار این اندازه گیری برای این افراد انجام شود.

سخن آخر

دوران بارداری دوران بسیار حساسی است و ممکن است شما بعنوان مادر و جنینتان هر چند وقت یک بار با یک عارضه جدید مواجه شوید. بنابراین باید از قبل خودتان را برای موارد مختلف آماده کنید. البته نه اینکه وسواس فکری داشته باشید و بخواهید خودتان و خانواده را اذیت کنید. منظورمان این است که هر اتفاقی که افتاد آرامش خودتان را حفظ کنید و تا قطعی نشدن نتایج نگران نباشید. به علاوه بسیاری از عارضه هایی که در بارداری ایجاد می شوند قابل درمان هستند و این را هم بدانید که در هر موقعیتی شما تنها نیستید و آن اتفاق مشخص ممکن است برای خیلی از خانم های باردار بیفتد و در اکثر مواقع قابل حل می باشد.