ضرورت تکمیل زنجیره دانشگاه و صنعت توسط رییس جمهور آینده/ توجه ویژه به نظام ملی نوآوری

فناوری از قاب رییس جمهور (1)؛

مدیرعامل کارخانه نوآوری آمپر بر ضرورت ساماندهی نظام ملی نوآوری وتکمیل زنجیره دانشگاه و صنعت از سوی رییس جمهور آینده تاکید کرد و گفت: هرچند سال 1401 قانون تولید دانش بنیان توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و کشور شرکت های دانش بنیان بسیار خوبی دارد، اما هنوز ارتباط منطقی میان دانشگاه و صنعت وشرکت های بزرگ تولیدی شکل نگرفته و زنجیرهآموزش، پژوهش و صنعت در ایران دچار چالش و ناقص است.

پرویز کرمی، مدیرعامل کارخانه نوآوری آمپر فعال در گفت وگو با خبرنگار خبرگزاری علم وفناوری گیل 25 گفت: پایه اقتدار هر کشوری در گروی اقتدار حوزه های دفاعی، نظامی و علم و فناوری است. خوشبختانه پایه اقتدار ایران نیز بر مبنای این دو حوزه مستحکم است. اگر ما اکنون حرفی برای گفتن در دنیای پر تلاطم امروز داریم به دلیل اقتدار دفاعی و نظامی و نیز اقتدار علمی و فناورانه مان است. اقتداری که می توانیم در دفاع از آرمان های جمهوری اسلامی ایران به آن اتکا کنیم.

وی افزود: در زمان جنگ تحمیلی، نداشته و نیازهایمان را بررسی کردیم، سپس با گذشت زمان و تلاش و مجاهدت نخبگان ودانشمندان کشور توانستیم به توانمندی و اقتدار کنونی کشور در حوزه علم وفناوری دست پیدا کنیم به طوری که اکنون در این حوزه برای صادرات و انتقال فناوری هایمان حرفی برای گفتن در جهان داریم.

وی اظهار کرد: برای اینکه هر کشوری  پایدار بماند و بتواند نیازمندی های خودش را در صورت لزوم برطرف کند باید از اقتدار علمی و فناوری برخوردار باشد.در مرحله بعدی سرمایه های اجتماعی کشور ها هستند که در دوام ان کشور ها اهمیت دارند. اگر رییس جمهور آینده قصد دارد در این حوزه ها حرفی برای گفتن داشته باشد باید ضمن داشتن برنامه، آسیب ها و چالش های این حوزه را بشناسد؛ همچنین او باید تیم علمی و فناوری قوی داشته باشد تا این تیم بتواند ضمن ارتقای این موضوع ها، توانمندی های فعلی، آسیب ها و چالش های این حوزه ها را شناسایی و رفع کنند.

وی بیان کرد: اکنون قوانین بسیار خوب و نیرو های انسانی توانمند و شایسته در حوزه علم و فناوری داریم؛ در  حوزه نیروی انسانی ما تقریبا زبانزد عام و خاص هستیم به طوری که چهارمین کشور تولید کننده مهندس محسوب می شویم. همچنین جزو کشور های خوب آموزش دهنده پزشک در دنیا هستیم. در حوزه نیروی انسانی و در اکثر حوزه های مختلف علم و فناوری نیز جزو ده کشور برتر جهان به حساب می آییم.

وی خاطرنشان کرد: اکنون در حوزه هایی مانند هوش مصنوعی، هوا و فضا، بایو تکنولوژی، نانو تکنولوژی تولید تجهیزات آزمایشگاهی و دارویی، نفت، پتروشیمی و دیگر حوزه های علم و فناوری کشور بین رتبه های زیر 10 قرار داریم. به عنوان مثال در حوزه نانو، رتبه چهارم و در حوزه بایو رتبه هفتم دنیا را کسب کرده ایم. در حوزه هوا و فضا نیز جزو 9 کشور برتر دنیا از نظر باشگاه فضایی هستیم که دارنده سامانه های پرتاب ماهواره، تجهیزات زمینی، تجهیزات هماهنگ کننده و استفاده کننده در فضا محسوب می شویم. این دستاوردها، داشته ها و توانمندی های ایران در حوزه علم و فناوری محسوب می شود.

ارتباط منطقی میان دانشگاه و صنعت وجود ندارد

کرمی گفت: هرچند اخیرا در سال 1401 قانون بسیار خوبی به نام جهش تولید دانش بنیان توسط مجلس شورای اسلامی تصویب شده است و شرکت های دانش بنیان بسیار خوبی نیز در کشور به فعالیت می پردازند، اما هنوز با یک سری چالش ها و موانع مواجه هستیم. به عنوان مثال باوجود اینکه مقام معظم رهبری بار ها تاکید کرده اند که باید ارتباط منطقی میان دانشگاه و صنعت و شرکت های بزرگ تولیدی شکل بگیرد، اما متاسفانه هنوز زنجیره آموزش، پژوهش و ارتباط با صنعت در کشور تکمیل نشده ودچار نقصان است. رییس جمهور آینده باید این مهم را در دستور کار خود قرار دهد.

مدیرعامل کارخانه نوآوری آمپر افزود: اکنون سیاست های کلی علم و فناوری کشورمان مشخص است. در تمامی بند ها آن اعمال سیاست های لازم ذکر شده است تا مشکلات این حوزه ها برطرف شود. به عنوان مثال سیاستی مبتنی بر تنظیم رابطه متقابل میان تحصیل و اشتغال ضروری وجود دارد، اما متاسفانه هنوز دانشگاه های ما در برخی از رشته ها دانشجو می پذیرند که بازار کاری برای آنها وجود ندارد. این مسیله امروزه باعث مهاجرت اجباری فارغ التحصیلان کشور شده است.

همچنین جامعه در برخی از رشته ها نیازمند افراد متخصص و متبحر است که ما به ازای آن را در نظام اموزشی نداریم بنابراین رییس جمهور آینده باید ایجاد رابطه منقطی میان تحصیل و اشتغال ضروری افراد و استفاده از ظرفیت های علمی و تحصیلی کشور را در دستور کار خود قرار دهد.

این کارافرین اظهارکرد: پل ارتباطی بخش دانشگاه و صنعت که در بند 80 سیاست های کلی آمده هنوز در مرحله پژوهش است؛ پژوهشی باید در کشور انجام شود که صاحب و سفارش دهنده داشته باشد. این فرایند هنوز در کشور ما شکل نگرفته است. در حال حاضر فقط مقاله محوری و نوشتن مقاله ISI به منظور ارتقای شغلی اعضای هییت علمی دانشگاه ها در کشور مد نظر است. در صورتی که اکنون در دانشگاه های مطرح دنیا، بخش عمده ای از مقالات بالافاصله تبدیل به پتنت می شوند، زیرا سفارش دهنده ای از سوی صنعت یا بخش خدمات و اقتصادی برای این مقالات وجود دارد. متاسفانه اکنون کشور با چنین چالشی مواجه است و رییس جمهوری بعدی باید به این بحث تمرکز ویژه ای داشته باشد.

نقصان زنجیره تولید ایده ها و ورودی های اکوسیستم علم و فناوری باید رفع شود

وی بیان کرد: همچنین در بند 4 سیاست های کلی علم و فناوری بر تقویت فرهنگ کسب و کار دانش بنیان ها تاکید شده است. هرچند این بند نیز مورد تاکید مقام معظم رهبری قرار دارد، اما هنوز نتوانسته ایم این زنجیره را تکمیل کنیم. اکنون یک نقصانی در زنجیره تولید ایده ها و ورودی های اکوسیستم های علم و فناوری به وجود آمده است. این نقصان باعث شده زایشگری این زنجیره دچار خلل و چالش شود. رییس جمهور بعدی و تیم همراه او باید برای رفع این چالش و ارتقای حوزه دانش و فناوری تدابیری بیندیشند. آنها برای ارتقای این حوزه باید زنجیره را به طور کامل مشاهده کنند.

کرمی یادآورشد: بحث مقلد بودن نیز از دیگر بحث هایی است که مورد تاکید رهبری قرار دارد. هرچند ما می توانیم در علم و فناوری از سایر کشور ها تقلید کنیم  و لازم نیست حتما از ابتدا چرخ را بسازیم، اما مقلد ماندن و مقلد بودن دایمی ایراد دارد. اکنون در زمینه انتقال دانش و فناوری از طریق سایر کشور ها باید ایران با برقراری ارتباطات لازم در حوزه دیپلماسی، این نیازمندی ها را مشاهده ورفع کند. دانشمندان دانشگاهیان و دانشجویان باید با مرز های نو در دانش مرتبط باشند، سپس بتوانند آن دانش را به کشور منتقل و ارتقا دهند. تحقق این مهم میسر نمی شود مگر اینکه سیاست های اقتصادی، ارتباطی، دیپلماسی و وارداتی این موضوع را به صورت یک زنجیره مشاهده کنیم.

به گفته وی، هیچ وارداتی نباید در کشور صورت بگیرد مگر اینکه منجر به انتقال تکنولوژی شود. در غیر این صورت ایران تبدیل به کشوری مونتاژ کار می شود و باید این مسیر را تا انتها ادامه دهد از اینرو موضوع جذب فناوری و تعامل موثر و سازنده با کشور ها نیز باید در دستور کار دیپلماسی فناوری کشور قرار بگیرد. ایران برای داشتن نشاط علمی باید با دنیا ارتباط ویژ های علمی داشته باشد. به تعبیر رهبری، مقلد بودن صرفا بد نیست، اما مقلد ماندن بد است.
ساماندهی نظام ملی نواوری باید مورد توجه قرار بگیرد

مدیرعامل کارخانه نوآوری آمپر گفت: هر فناوری عمری دارد؛ بلافاصله عمر فناوری ها باتوجه به سرعت بلوغ فناوری ها به انتها می رسد، اما نوآوری هیچ عمری ندارد. ودیعه الهی است که در نهاد هر انسانی قرار دارد. خوشبختانه ایران انسان های خلاق، مبتکر و دارای ایده و دانش زیادی دارد.  هنوز نسل جوان کشورزایشگر نوآوری های بسیار هستند. برای اینکه این نوآوری ها در یک زنجیره منطقی برای رفع نیاز های کشور تبدیل به فناوری شوند و علم نافع به وجودی آید، باید ساماندهی نظام ملی نواوری_ که مورد تاکید سیاست کلی اقتصاد مقاومتی است_ نیز در دستور کار رییس جمهور آینده قرار بگیرد.

وی خاطرنشان کرد: همچنین باید بحث قانون جهش تولید دانش بنیان به صورت جدی مورد تاکید رییس جمهور و تیم همراهش قرار بگیرد تا شاهد ارتقای جایگاه شرکت های دانش بنیان در کشور باشیم. هرچند تحریم ها ظالمانه و بد است، اما وجود شرکت های دانش بنیان باعث شده تا ما کمتر  اثر سوء تحریم ها را حس کنیم، زیرا آنها طی این سال ها با ارایه دستاوردهایشان به میدان آمده اند و نیاز ها و مایحتاج ضروری کشور را تامین کرده اند.

وی افزود: توسعه صنایع باید مبتنی بر علم و فناوری و با کمک شرکت های دانش بنیان باشد. تقویت زیست بوم فناوری و نوآوری و ایجاد دانشگاه های نسل چهارم نیز باید با کمک شرکت های دانش بنیان محقق شود.

وی در پایان بیان کرد: رییس جمهور آینده باید از وزیر علوم، تحقیقات و فناوری درخواست کند که دانشگاه ها نباید متکی به بودجه های کشور باشند. دانشگاه ها باید به سمت تولید علمی که منجر به پتنت می شود، سوق پیدا کنند؛ پتنتی که نیاز های جامعه را رفع کند و از این طریق آورده های علمی و اقتصادی برای دانشگاه ها به همراه داشته باشد. تعداد شرکت های دانش بنیان و پارک های علم و فناوری و نظام تامین مالی نیز باید زنجیره ای باشد که به تقویت مهارت های حرفه ای دانش بنیان ها و  پیشبردن موضوع علم و فناوری در جامعه منجر شود.