پیش از خرید عینک طبی، این نکات تخصصی را از زبان اپتومتریست ها بخوانید

انتخاب عینک طبی مناسب نیازمند دقت و توجه به جزئیات است. از معاینه دقیق چشم توسط اپتومتریست یا چشم‌پزشک و دریافت نسخه معتبر گرفته تا انتخاب فریم متناسب با فرم صورت و جنس عدسی متناسب با نیاز بینایی و سبک زندگی شما هر مرحله در بهبود کیفیت دید و ظاهر شما نقش حیاتی دارد.

بیشتر بخوانید: قیمت عینک آفتابی

مشاوره و معاینه چشم‌پزشکی

اولین و شاید مهم‌ترین گام در فرآیند خرید عینک طبی مراجعه به متخصص چشم است. این متخصص می‌تواند چشم‌پزشک (افتالمولوژیست) یا اپتومتریست (بینایی‌سنج) باشد. چشم‌پزشک علاوه بر تعیین نمره عینک سلامت کلی چشم شما را بررسی کرده و بیماری‌های احتمالی را تشخیص می‌دهد. اپتومتریست نیز به طور تخصصی به معاینه بینایی تعیین دقیق نمره چشم و تجویز عینک یا لنز تماسی می‌پردازد. این معاینه تخصصی نه تنها نمره دقیق و به‌روز چشم شما را مشخص می‌کند بلکه اطلاعات مهمی در مورد وضعیت سلامت چشم‌ها و نیازهای بینایی خاص شما ارائه می‌دهد که در انتخاب نوع عدسی و ویژگی‌های آن حیاتی است.

اهمیت معاینه چشم و نسخه دقیق

معاینه دقیق چشم توسط متخصص اساس انتخاب عینک طبی مناسب است. نمره عینک تنها یک جنبه از اطلاعات حیاتی موجود در نسخه است. جزئیاتی مانند آستیگماتیسم محور آستیگماتیسم فاصله مردمکی (PD) و گاهی نیاز به منشور برای اصلاح انحراف چشم همگی در نسخه قید می‌شوند و برای ساخت صحیح عینک ضروری هستند. داشتن یک نسخه به‌روز و دقیق تضمین می‌کند که عدسی‌های عینک شما به درستی ساخته شده و حداکثر وضوح دید را برای شما فراهم می‌کنند. نسخه‌های قدیمی ممکن است دیگر با نیازهای بینایی فعلی شما مطابقت نداشته باشند و استفاده از عینک با نمره اشتباه می‌تواند مشکلات متعددی ایجاد کند.

عوارض نمره عینک اشتباه

استفاده از عینکی که نمره آن دقیقاً مطابق با نیاز چشم شما نیست می‌تواند عوارض ناخوشایندی به همراه داشته باشد. رایج‌ترین عوارض شامل سردرد خستگی چشم تاری دید دوبینی و حتی سرگیجه هستند. در کودکان استفاده از عینک با نمره نامناسب می‌تواند منجر به تنبلی چشم (آمبلیوپی) شود. حتی در بزرگسالان نمره اشتباه می‌تواند باعث پیشرفت سریع‌تر ضعف بینایی یا عدم تطابق چشم‌ها شود. بنابراین تاکید بر دقت نسخه و ساخت عینک بر اساس آن نه تنها برای راحتی بلکه برای حفظ سلامت طولانی‌مدت چشم‌ها حیاتی است.

انتخاب فریم عینک طبی

انتخاب فریم عینک طبی فراتر از یک انتخاب زیبایی‌شناختی ساده است؛ بلکه ترکیبی از زیبایی راحتی دوام و تناسب با نیازهای فردی است. فریم چارچوبی است که عدسی‌ها را در جای خود نگه می‌دارد و باید به گونه‌ای انتخاب شود که وزن عدسی‌ها را به خوبی تحمل کرده و به طور پایدار روی صورت قرار گیرد. جنس وزن انعطاف‌پذیری مقاومت در برابر خوردگی و حساسیت و همچنین سبک و رنگ فریم همگی عواملی هستند که در انتخاب نهایی باید مد نظر قرار گیرند. فریم مناسب نه تنها دید شما را بهبود می‌بخشد بلکه بخشی از هویت و استایل شما محسوب می‌شود.

انواع فریم عینک طبی

فریم‌های عینک طبی از مواد متنوعی ساخته می‌شوند که هر کدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند:

• فریم‌های پلاستیکی/کائوچویی: این فریم‌ها بسیار متنوع در رنگ و طرح هستند وزن سبکی دارند و اغلب ضد حساسیت‌اند. مواد رایج شامل سلولز استات (زیلونایت) سلولز پروپیونات و نایلون هستند. مقاومت آن‌ها متفاوت است اما به طور کلی انعطاف‌پذیری خوبی دارند.
• فریم‌های فلزی: این فریم‌ها معمولاً ظریف‌تر و بادوام‌تر از بسیاری فریم‌های پلاستیکی هستند. انواع آن شامل تیتانیوم (بسیار سبک بادوام و ضد حساسیت) فولاد ضد زنگ (مقاوم و ضد حساسیت) آلومینیوم (سبک و مقاوم در برابر خوردگی) فلکسون (آلیاژ تیتانیوم با انعطاف‌پذیری فوق‌العاده) و مونل (آلیاژ نیکل و مس رایج‌ترین جنس بادوام اما ممکن است حساسیت‌زا باشد) است.
• فریم‌های مواد طبیعی: شامل چوب شاخ استخوان و بامبو هستند. این فریم‌ها اغلب دست‌ساز منحصر به فرد و سازگار با محیط زیست هستند اما ممکن است نیاز به مراقبت بیشتری داشته باشند و قیمت بالاتری دارند.
• فریم‌های بدون قاب (Rimless): در این مدل عدسی‌ها مستقیماً به دسته و پل عینک متصل می‌شوند. بسیار سبک و نامحسوس هستند و برای افرادی که می‌خواهند عینکشان کمتر به چشم بیاید مناسب‌اند. دوام آن‌ها به جنس عدسی و نحوه اتصال بستگی دارد.
• فریم‌های نیمه قاب (Semi-Rimless): در این مدل فقط قسمت بالایی یا پایینی عدسی دارای قاب است. ترکیبی از سبکی و ظرافت فریم‌های بدون قاب با استحکام بیشتر فریم‌های کامل را ارائه می‌دهند.

انتخاب جنس فریم به عواملی چون بودجه سبک زندگی حساسیت‌های پوستی و زیبایی‌شناسی بستگی دارد.

خرید عینک طبی بر اساس فرم صورت

تناسب فریم عینک با فرم صورت نقش مهمی در زیبایی و هماهنگی ظاهری دارد. هدف ایجاد تعادل و تضاد مناسب بین خطوط صورت و شکل فریم است:

• صورت گرد: صورت‌هایی با طول و عرض تقریباً مساوی و زوایای نرم. بهترین انتخاب فریم‌های زاویه‌دار و مستطیلی هستند که صورت را کشیده‌تر نشان دهند. از فریم‌های گرد یا کوچک اجتناب کنید.
• صورت مربع: صورت‌هایی با فک قوی و پیشانی پهن طول و عرض تقریباً مساوی. فریم‌های گرد بیضی یا گربه‌ای با لبه‌های منحنی برای نرم کردن خطوط صورت مناسب‌اند. از فریم‌های مربع و زاویه‌دار پرهیز کنید.
• صورت بیضی: فرم صورت ایده‌آل با تناسب متعادل. تقریباً هر نوع فریمی به این صورت می‌آید اما فریم‌هایی که عرض آن‌ها کمی پهن‌تر از عریض‌ترین قسمت صورت باشد بهترین تناسب را دارند.
• صورت مستطیل/کشیده: صورت‌هایی با طول بیشتر از عرض. فریم‌های بزرگتر با عمق بیشتر و فریم‌هایی با جزئیات روی دسته‌ها برای پهن‌تر نشان دادن صورت و شکستن طول آن مناسب‌اند.
• صورت قلبی (مثلث وارونه): پیشانی پهن و چانه باریک. فریم‌های باریک بدون قاب یا نیمه قاب و فریم‌هایی با جزئیات در قسمت پایینی توجه را به سمت پایین صورت جلب می‌کنند. فریم‌های گربه‌ای نیز می‌توانند مناسب باشند.
• صورت مثلثی (قاعده در پایین): فک پهن و پیشانی باریک. فریم‌هایی که در قسمت بالا پهن‌تر یا دارای جزئیات هستند مانند فریم‌های نیمه قاب یا گربه‌ای برای ایجاد تعادل با فک پهن مناسب‌اند.
• صورت لوزی (الماسی): گونه‌های پهن پیشانی و چانه باریک. فریم‌هایی با لبه‌های منحنی یا گربه‌ای که روی گونه‌ها تاکید نمی‌کنند و خط فک و پیشانی را نرم می‌کنند مناسب‌اند. فریم‌های بدون قاب نیز گزینه خوبی هستند.

علاوه بر فرم صورت اندازه فریم نیز بسیار مهم است. فریم نباید روی گونه‌ها بنشیند یا از شقیقه‌ها پهن‌تر باشد. پل عینک نیز باید به راحتی روی بینی قرار گیرد.

انتخاب عدسی عینک طبی

انتخاب عدسی عینک طبی به اندازه انتخاب فریم اهمیت دارد زیرا این عدسی‌ها هستند که وظیفه اصلاح بینایی را بر عهده دارند. با پیشرفت فناوری انواع مختلفی از عدسی‌ها با جنس‌ها طراحی‌ها و پوشش‌های متنوع در دسترس هستند که هر کدام مزایای خاص خود را دارند و برای نیازهای بینایی و سبک زندگی متفاوتی طراحی شده‌اند.

انواع عدسی های طبی جدید

عدسی‌های طبی امروزی از مواد پلاستیکی با کیفیت بالا مانند CR-39 پلی کربنات تریوکس و عدسی‌های با شاخص شکست بالا ساخته می‌شوند. عدسی‌های شیشه‌ای هنوز هم موجودند اما به دلیل وزن و شکنندگی کمتر رایج هستند. عدسی‌های پلاستیکی سبک‌تر مقاوم‌تر در برابر ضربه و UV هستند. عدسی‌های پلی کربنات و تریوکس به دلیل مقاومت فوق‌العاده در برابر ضربه برای عینک کودکان ورزشکاران و عینک‌های ایمنی ایده‌آل هستند. عدسی‌های با شاخص شکست بالا برای نمرات چشم بالا مناسب‌اند زیرا نازک‌تر و سبک‌تر از عدسی‌های استاندارد با همان نمره هستند و ظاهر بهتری دارند.

انتخاب نوع عدسی عینک طبی

انتخاب نوع عدسی به عوامل متعددی بستگی دارد: نمره چشم نیازهای بینایی خاص (مانند آستیگماتیسم یا پیرچشمی) سبک زندگی بودجه و ترجیحات شخصی. برای نمرات پایین عدسی‌های استاندارد CR-39 ممکن است کافی باشند. برای نمرات بالاتر عدسی‌های با شاخص شکست بالا توصیه می‌شوند. برای کودکان یا افرادی که در معرض ضربه هستند عدسی‌های پلی کربنات یا تریوکس ایمنی بیشتری فراهم می‌کنند. برای اصلاح همزمان دید دور و نزدیک در افراد مسن عدسی‌های دو کانونی یا تدریجی (پروگرسیو) استفاده می‌شوند. عدسی‌های تدریجی دید پیوسته و طبیعی‌تری در تمام فواصل ارائه می‌دهند.

عدسی‌های ضد خش

یکی از پوشش‌های ضروری برای عدسی‌های پلاستیکی پوشش ضد خش (Hard Coating) است. سطح عدسی‌های پلاستیکی نسبت به شیشه نرم‌تر بوده و مستعد خراشیدگی است. این پوشش یک لایه محافظ سخت روی سطح عدسی ایجاد می‌کند که مقاومت آن را در برابر خراشیدگی افزایش می‌دهد و به طول عمر و شفافیت عدسی کمک می‌کند. اگرچه هیچ عدسی کاملاً ضد خش نیست اما این پوشش به طور قابل توجهی از ایجاد خراش‌های ریز و درشت جلوگیری می‌کند که می‌تواند وضوح دید را کاهش دهد.

عدسی‌های ضد بازتاب نور (آنتی‌رفلکس)

پوشش ضد بازتاب (Anti-Reflective Coating یا AR Coating) لایه‌ای بسیار نازک است که روی سطح عدسی اعمال می‌شود و بازتاب نور از سطوح جلویی و پشتی عدسی را به حداقل می‌رساند. این پوشش مزایای متعددی دارد: افزایش وضوح دید با عبور حداکثر نور از عدسی کاهش خستگی چشم ناشی از بازتاب نور بهبود ظاهر زیبایی‌شناختی عینک (چشم‌ها از پشت عدسی بهتر دیده می‌شوند) و بهبود دید در شب به خصوص هنگام رانندگی با کاهش خیرگی ناشی از چراغ خودروها. این پوشش برای تقریباً تمام کاربران عینک توصیه می‌شود.

عدسی‌های بلوکات (فیلتر نور آبی)

عدسی‌های بلوکات یا فیلتر نور آبی (Blue Light Filtering Lenses) برای فیلتر کردن بخشی از نور آبی پرانرژی که از صفحه‌نمایش‌های دیجیتال (کامپیوتر تبلت گوشی) و منابع نوری مصنوعی ساطع می‌شود طراحی شده‌اند. قرار گرفتن طولانی‌مدت در معرض نور آبی می‌تواند باعث خستگی چشم دیجیتال (Digital Eye Strain) خشکی چشم و اختلال در چرخه خواب شود. این عدسی‌ها با کاهش میزان نور آبی ورودی به چشم به کاهش این علائم کمک می‌کنند. این پوشش برای افرادی که زمان زیادی را با دستگاه‌های دیجیتال سپری می‌کنند مفید است.

پوشش فتوکرومیک

عدسی‌های فتوکرومیک (Photochromic Lenses) که گاهی به آن‌ها عدسی‌های ترانزیشن نیز گفته می‌شود حاوی مولکول‌هایی هستند که در معرض اشعه فرابنفش (UV) موجود در نور خورشید تیره می‌شوند و در محیط‌های داخلی یا کم‌نور دوباره شفاف می‌گردند. این عدسی‌ها مزیت دو عینک (طبی و آفتابی) را در یک عینک ارائه می‌دهند و نیاز به تعویض عینک را در هنگام جابجایی بین محیط‌های داخلی و خارجی از بین می‌برند. سرعت تیره و روشن شدن آن‌ها به دما و میزان تابش UV بستگی دارد. این عدسی‌ها محافظت ۱۰۰٪ در برابر اشعه UV را نیز فراهم می‌کنند.

فیت عینک روی صورت

حتی بهترین عدسی‌ها و فریم‌ها هم اگر به درستی روی صورت فیت نشوند کارایی و راحتی مطلوب را نخواهند داشت. فیت مناسب به معنای قرار گرفتن عینک به طور پایدار و راحت روی بینی گوش‌ها و شقیقه‌ها است. فریم نباید روی گونه‌ها بنشیند یا فشار زیادی به سر وارد کند. فاصله مردمکی (PD) باید به درستی روی عدسی علامت‌گذاری شود تا مرکز اپتیکی عدسی مستقیماً جلوی مردمک چشم قرار گیرد. تنظیم صحیح طول دسته‌ها زاویه فریم نسبت به صورت (Pantoscopic Tilt) و فاصله عدسی از چشم (Vertex Distance) توسط یک اپتومتریست یا اپتسین ماهر برای دید واضح و راحت ضروری است. فیت نامناسب می‌تواند باعث تاری دید ناراحتی سردرد و تغییر شکل فریم در طول زمان شود.

آزمایش عینک قبل از خرید

قبل از نهایی کردن خرید حتماً عینک را برای مدت کوتاهی روی صورت خود آزمایش کنید. در این مرحله به چند نکته کلیدی توجه کنید: آیا عینک به راحتی روی بینی شما قرار می‌گیرد و سر نمی‌خورد؟ آیا دسته‌های عینک پشت گوش شما را اذیت نمی‌کنند؟ آیا وزن عینک به طور متناسب توزیع شده و روی صورت شما سنگینی نمی‌کند؟ آیا میدان دید شما از طریق عدسی‌ها واضح و بدون اعوجاج است (به خصوص در کناره‌ها اگر از عدسی‌های با شاخص شکست بالا یا تدریجی استفاده می‌کنید)؟ کمی راه بروید سرتان را بچرخانید و به اطراف نگاه کنید تا مطمئن شوید دید شما در جهات مختلف راحت است و عینک در جای خود ثابت می‌ماند. این مرحله به شما کمک می‌کند از راحتی و کارایی عینک در استفاده روزمره اطمینان حاصل کنید.

توجه به سبک زندگی و نیازهای روزانه

هنگام انتخاب عینک سبک زندگی و نیازهای روزانه شما نقش مهمی ایفا می‌کند. اگر فردی فعال هستید یا ورزش می‌کنید فریم‌های بادوام‌تر و مقاوم‌تر مانند فریم‌های فلکسون یا عدسی‌های پلی کربنات/تریوکس توصیه می‌شوند. اگر زمان زیادی را پشت کامپیوتر می‌گذرانید عدسی‌های بلوکات می‌توانند مفید باشند. اگر زیاد در فضای باز هستید و بین محیط‌های داخلی و خارجی جابجا می‌شوید عدسی‌های فتوکرومیک راحتی بیشتری فراهم می‌کنند. رانندگان ممکن است از پوشش ضد بازتاب بهره ببرند. شغل سرگرمی‌ها و فعالیت‌های روزمره شما باید در انتخاب جنس فریم نوع عدسی و پوشش‌های آن لحاظ شوند تا عینک شما حداکثر کارایی و راحتی را در تمام طول روز داشته باشد.

بررسی قیمت و کیفیت

قیمت عینک طبی می‌تواند بسیار متفاوت باشد و به عوامل متعددی از جمله برند فریم جنس فریم نوع عدسی شاخص شکست عدسی پوشش‌های اعمال شده روی عدسی و محل خرید بستگی دارد. مهم است که بین قیمت و کیفیت تعادل برقرار کنید. یک عینک با کیفیت بالا سرمایه‌گذاری برای سلامت بینایی و راحتی شما در طولانی‌مدت است. فریم‌های ارزان‌قیمت ممکن است دوام کمتری داشته باشند یا باعث حساسیت شوند. عدسی‌های بی‌کیفیت ممکن است وضوح دید مطلوبی نداشته باشند یا به سرعت خراشیده شوند. قبل از خرید در مورد قیمت انواع مختلف فریم و عدسی تحقیق کنید و سعی کنید بهترین کیفیت ممکن را در محدوده بودجه خود انتخاب کنید. گارانتی فریم و عدسی نیز می‌تواند نشانه‌ای از کیفیت باشد.

انتخاب فروشنده معتبر

محل خرید عینک نیز اهمیت بسزایی دارد. خرید از یک عینک‌فروشی معتبر با اپتومتریست یا اپتسین‌های مجرب همچون https://opticenter.ir/  تضمین می‌کند که عینک شما بر اساس نسخه دقیق ساخته می‌شود و فیت آن به درستی انجام می‌پذیرد. فروشندگان معتبر معمولاً دسترسی به طیف وسیع‌تری از فریم‌ها و عدسی‌های با کیفیت از برندهای شناخته شده دارند. آن‌ها می‌توانند مشاوره تخصصی در مورد انتخاب فریم متناسب با صورت و نیازهای شما و همچنین انتخاب بهترین نوع عدسی و پوشش‌ها ارائه دهند. خدمات پس از فروش مانند تنظیم فریم تمیز کردن و تعمیرات جزئی نیز معمولاً توسط فروشندگان معتبر ارائه می‌شود که به حفظ و نگهداری عینک شما کمک می‌کند.

عینک طبی چیست؟

عینک طبی وسیله‌ای است که برای اصلاح عیوب انکساری چشم مانند نزدیک‌بینی دوربینی آستیگماتیسم و پیرچشمی با استفاده از عدسی‌های مخصوص تجویز می‌شود.

چه زمانی باید به چشم پزشک مراجعه کرد؟

توصیه می‌شود به صورت دوره‌ای (بسته به سن و وضعیت سلامت چشم معمولاً هر 1-2 سال) برای معاینه چشم و به‌روزرسانی نسخه عینک به متخصص مراجعه کنید یا در صورت مشاهده تغییر در بینایی یا علائم چشمی.

نسخه عینک طبی دقیقاً چیست؟

نسخه عینک طبی گزارشی است که توسط چشم‌پزشک یا اپتومتریست پس از معاینه بینایی صادر می‌شود و شامل اطلاعات دقیق نمره چشم آستیگماتیسم محور فاصله مردمکی و گاهی نیازهای خاص دیگر برای ساخت عدسی عینک است.

داخل برگه معاینه چشم چه مواردی است؟

برگه معاینه چشم معمولاً شامل نمره اصلاحی برای هر چشم (Sphere) میزان آستیگماتیسم (Cylinder) محور آستیگماتیسم (Axis) فاصله بین مراکز مردمک‌ها (PD) و در صورت نیاز مقدار و پایه منشور (Prism/Base) و نمره اضافه برای دید نزدیک (Add) است.

تفاوت بین عدسی‌های پلی کربنات و شیشه‌ای چیست؟

عدسی‌های پلی کربنات پلاستیکی بسیار مقاوم در برابر ضربه سبک و دارای فیلتر UV طبیعی هستند. عدسی‌های شیشه‌ای سنگین‌تر مستعد شکستن اما مقاوم‌تر در برابر خراش و از نظر اپتیکی بسیار شفاف هستند.