۲۰ تیر در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم:

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری گیل 25، تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری‌ها، کشف‌ها و حتی زادروزها و درگذشت‌های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی‌گیرد. در این تقویم علم، وقایع مهم مصادف با امروز ۲۰ تیر برابر ۱۰ جولای را ورق می‌زنیم.

***

نیکولا تسلا

۱۰ جولای ۱۸۵۶ میلادی برابر با ۲۰ تیر ۱۲۳۵ خورشیدی، نیکولا تسلا، مخترع و محقق صربستانی‌آمریکایی به‌دنیا آمد. تسلا کسی است که اولین موتور القایی جریان متناوب را در سال ۱۸۸۳ طراحی و ساخت. او در سال ۱۸۸۴ به ایالات متحده مهاجرت کرد. پس‌از کشف مزایای میدان مغناطیسی دوار که اساس اکثر ماشین آلات جریان متناوب است، آن را برای استفاده در دینام، ترانسفورماتور و موتور گسترش داد. از آنجاکه جریان متناوب می‌توانست در فواصل بسیار بزرگ‌تری نسبت به جریان مستقیم منتقل شود، جرج وستینگهاوس هنگام ساخت نیروگاه در آبشار نیاگارا برای تامین برق شهر بوفالو، نیویورک، حق ثبت این اختراعات را از تسلا خرید. تسلا پس‌از آنکه بخش اعظم ثروتش را صرف برای پژوهش، آزمایش‌ها و اختراعاتش کرد اواخر عمر در فقر و انزوا در هتل‌های ارزان‌قیمت نیویورک زندگی می‌کرد و حتی قادر به پرداختن صورت حساب‌های خودش نبود. نیکولا تسلا در ژانویه ۱۹۴۳ درگذشت و با مرگش به‌تدریج تلاش‌هایش و حتی نامش هم فراموش شد. اما در سال ۱۹۶۰ در کنفرانس عمومی اوزان و مقیاس‌ها به پاس خدماتش، یکای چگالی شار مغناطیسی در دستگاه اندازه‌گیری اس‌آی به نام تسلا نامگذاری شد.

الوان گراهام کلارک

۱۰ جولای ۱۸۳۲ میلادی برابر با ۲۰ تیر ۱۲۱۱ خورشیدی، الوان گراهام کلارک، اخترشناس آمریکایی به‌دنیا آمد. او به پدر و برادرش در شرکت خانوادگی الوان کلارک و پسران، سازندگان مشهور جهانی عدسی‌های استثنایی برای تلسکوپ‌های انکساری پیوست. آنها این عدسی‌ها را به رصدخانه‌های مختلف در ایالات متحده و اروپا عرضه می‌کردند. شیفتگی او به اخترشناسی از دوران مدرسه آغاز شد و درطول زندگی‌اش ادامه یافت. سال ۱۸۶۱، او هنگام رصد ستاره شباهنگ برای آزمایش یک عدسی جدید، ستاره دوقلوی کم‌نوری را کنار این ستاره مشاهده کرد که شباهنگ ب نام دارد و حدود دو دهه قبل از این رصد، فردریش بسل در سال ۱۸۴۴ وجود آن را پیش‌بینی کرده بود. کلارک در مجموع چهارده ستاره دوتایی کشف کرد و با ادامه کسب‌وکار خانوادگی، پس از مرگ پدر و برادرش، عدسی‌های ۴۰ اینچی تلسکوپ رصدخانه یرکیز در آمریکا را ساخت.

آناندا چاکبراتی

۱۰ جولای ۲۰۲۰ میلادی برابر با ۲۰ تیر ۱۳۹۹ خورشیدی، آناندا موهان چاکبراتی، زیست‌شیمی‌دان هندی‌آمریکایی که اولین شکل حیات دستکاری‌شده ژنتیکی را به ثبت رساند درگذشت. او در دهه ۷۰ میلادی زمانی که به‌عنوان پرسنل بخش تحقیق و توسعه شرکت جنرال الکتریک کار می‌کرد توانست این حیات تک‌سلولی دستکاری‌شده ژنتیکی را ایجاد کند. این حیات جدید، شکلی از باکتری سودوموناس بود که امروزه بورخولدریا سپاسیا نامیده می‌شود. این باکتری دستکاری ژنتیکی به دلیل توانایی‌اش در تجزیه نفت خام به مواد ساده‌تر که حتی می‌توانست به غذای آبزیان تبدیل شود، پتانسیل پاکسازی نشت‌های سمی نفت را داشت. این توانایی توسط هیچ باکتری طبیعی وجود ندارد. درخواست ثبت اختراع اصلی او رد شد. سرانجام، در ۱۶ ژوئن ۱۹۸۰، با درخواست تجدیدنظر به دیوان عالی ایالات متحده، تصویب شد که اشکال جدید زندگی در صورتی که نتیجه نبوغ انسان باشد، می‌توانند ثبت اختراع شوند.

ثبت اختراع کمربند ایمنی

۱۰ جولای ۱۹۶۲ میلادی برابر با ۲۰ تیر ۱۳۴۱ خورشیدی، حق ثبت اختراع ایالات متحده برای مهندس سوئدی، نیلز بولین به دلیل ابداع کمربند ایمنی خودرو صادر شد. طراحی کمربند شکم و شانه او که به‌عنوان وسیله ایمن نگهدارنده سرنشین در خودروها بسیار شناخته شده است تاکنون جان افراد بی‌شماری را نجات داده است. طراحی او جایگزین سبک قبلی کمربند ایمنی منفردی شد که با سگک قرار داده شده روی شکم کل بدن را می‌پوشاند و اغلب باعث آسیب‌های داخلی شدید در تصادفات با سرعت بالا می‌شد. بولین حق ثبت اختراع را به  شرکت خودروسازی ولوو که برای آن کار می‌کرد، واگذار کرد. از آگوست ۱۹۵۹، ولوو کمربند ایمنی بولین را در خودروهایی که تولید می‌کرد استفاده کرد. این شرکت همچنین این طرح را به صورت رایگان در اختیار خودروسازان دیگر قرار داد تا جان افراد بیشتری را نجات دهد.