فضای هواداری تبدیل به فضای بی احترامی شده است/با ورود بانوان مشکل حل نشد بلکه بدتر هم شد

روانشناس ورزشی در گفت‌وگو با گیل 25

عضو سابق هیئت علمی دانشگاه آزاد گفت: فضای هواداری در ورزش به جای آنکه برای ارتقای فرهنگی باشد نه تنها اثری از تربیت و ادب و آموزش تجربی رفتار‌های صحیح ندارد بلکه به فضای بی احترامی و بی ادبی تبدیل شده است.

طهمورث آقاجانی در گفت‌وگو با خبرگزاری گیل 25، در خصوص اینکه رفتارهای بسیار زننده از سوی تماشاگران آقا و خانم دو تیم پرسپولیس و تراکتور چهره بسیار زشتی را از جامعه هواداری فوتبال ایران به نمایش گذاشت، اظهار کرد: هیجانات جزء خصائل انسانی است و در شرایط مختلف از هر شخصی سر می‌زند. در هنگام ناکامی با بروز قدرت هم پرخاشگری یکی از نشانه‌های هیجانات است. در ورزش به اشکال مختلف خود را نشان می‌دهد، پرخاشگری، چون میزان آن قابل اندازه‌گیری نیست در انواع مختلف دیده می‌شود.

شاهد آسیب‌های جسمی و فیزیکی هستیم

دکترای روانشناسی خاطرنشان کرد: تماشاگران ما از اصل ورزش دور شده‌اند. بحث نتیجه گیری بر هر چیزی اولویت دارد. چون در زندگی به تمامی مقاصد خود یا بهتر بگوییم به بیشتر اهداف‌شان دست پیدا نکرده‌اند، آن را در نتایج بازی‌های تیم‌های خود جست‌و‌جو می‌کنند. وقتی هم به نتیجه لازم دست نمی‌یابند، رو به تندخویی و پرخاشگری می‌آورند. جدا از آسیب‌های روحی و روانی شاهد آسیب‌های جسمی و فیزیکی هستیم. هوادارانی که همدیگر را مورد ضرب و شتم قرار می‌دهند تا خشم خود را از هوادار تیم رقیب به نمایش بگذارند به هر دو بخش مرتبط می شوند. متأسفانه این مورد شامل بانوان هم می‌شود و تنها مختص آقایان نیست. خانم‌هایی هستند که علاوه بر توهین به هوادار تیم رقیب، با همدیگر درگیری فیزیکی پیدا می‌کنند و به همدیگر آسیب جدی می‌زنند.  

بخش زیادی از آموزه‌های ما اکتسابی است

عضو بازنشسته هیئت علمی دانشگاه آزاد تصریح کرد: فضای هواداری در ورزش به جای آنکه برای ارتقای فرهنگی باشد و مکانی برای تفرج و لذت بردن از تماشای تلاش دو تیم برای کسب نتیجه باشد، نه تنها اثری از تربیت و ادب و آموزش تجربی رفتار‌های صحیح ندارد بلکه به فضای بی احترامی و بی ادبی تبدیل شده است. جرائم متعددی که کمیته‌های انضباطی، اخلاق و … هم در نظر می‌گیرند تأثیری ندارد. حال این جریمه مالی باشد یا محرومیت تیمی از حضور تماشاگران، به حل مسئله کمکی نمی‌کند. با ورود بانوان به ورزشگاه‌ها هم این موضوع حل نشد و بدتر هم شد. دلیل آن هم این است که بخش زیادی از آموزه‌های ما اکتسابی است. از طریق آموزش غلط به دست می‌آید، چون آموزش درست خیلی کم و تقریباً نیست.  

مدعیان آموزش نمی‌توانند هیجانات خود را کنترل کنند

وی تأکید کرد: در هیچ زمینه‌ای آموزش به صورت درست و اصولی نداریم و در نتیجه دچار تعارض می‌شویم. دقت کنیم که وضعیت طبیعت را به چه شکلی درآورده‌اند. چون آموزش وجود ندارد. رفتار با حیوانات آموزش داده نشده، رفتار با همدیگر و همنوع و جنس مخالف آموزش داده نشده، در همه زمینه‌ها فقدان آموزش داریم. موضوع کنترل هیجانات هم در ردیف آموزش‌هایی است که داده نشده است. مدعیانی که دیگران را به آموزش دعوت می‌کنند خود نمی‌توانند هیجانات خود را کنترل کنند. باید برای کنترل پرخاشگری هم آموزش داده شود. ۱۱ مهارت داریم تا در مواجهه با مسائل مختلف، بتوانیم هیجان کاذب خود را کنترل کنیم. این کاستی‌ها که سبب مشکلات متعدد می‌شود به خاطر فقدان آموزش است به خصوص آموزشی که در کودکی و نوجوانی داده می‌شود و هنگامی که سن بالا می‌رود، پذیرش آموزش که البته وجود ندارد سخت‌تر می‌شود.

باور درست مسابقه را از هواداران گرفته‌اند

دکتر آقاجانی تصریح کرد: زمان گذشته آموزش‌ها به صورت سینه به سینه از والدین داده می‌شد که بیشتر آنها سواد چندانی نداشتند، اما درست آموزش دیده بودند. حتی همسایه‌ها از امثال ما حمایت می‌کردند و مورد وثوق و اعتماد والدین بودند، اما امروزه به جایی رسیدیم که بنده نوعی نمی‌توانم جوان یا نوجوان خود را در جامعه تنها بگذارم، چون آسیب‌های روحی و جسمی زیادی به او وارد می‌شود و مواردی را اکتساب می‌کند که از پایه باطل و غلط است ولی، چون افراد زیادی را می‌بیند که در حال ارتکاب رفتار‌های نادرست است، ناخواسته می‌پذیرد و تکرار می‌کند. غفلت از آموزش این پیامد‌های تلخ را به همراه داشته است. رفتار‌های تند هواداران آقا و خانم هر تیمی، دلایل زیادی دارد و مهم‌ترین آن ناکامی تیمش است. وقتی تیمش می‌برد حس برنده می‌یابد و با هوادار تیم مقابل به عتاب و سرزنش صحبت می‌کند، اگر تیمش ناکام باشد، خشم خود را به اشکال مختلف بروز می‌دهد. این باور درست که یک سر مسابقه برد و سر دیگر آن باخت است را از هواداران گرفته‌اند و بردن به هر قیمتی را جایگزین کرده‌اند. پرخاشگری کلامی گام اول است و پرخاشگری فیزیکی در مرحله بعدی است.