دیه استفاده از اسپری فلفل

مواجهه با آثار قانونی استفاده از اسپری فلفل، از جمله تعیین دیه و مجازات های کیفری، می تواند برای افراد درگیر بسیار گیج کننده باشد؛ چرا که حمل و استفاده از این وسیله بدون مجوز، جرم محسوب می شود و پیامدهای قانونی سنگینی به همراه دارد. این پیامدها شامل جبران خسارت های بدنی (دیه) و مجازات های کیفری همچون حبس است.

در دنیای امروز، ابزارهای به ظاهر ساده ای مانند اسپری فلفل، که برخی آن ها را صرفاً وسیله ای برای دفاع شخصی می دانند، در حقیقت پیچیدگی های حقوقی فراوانی دارند. بسیاری از افراد ممکن است بدون آگاهی کامل از قوانین، اقدام به حمل یا حتی استفاده از این وسایل کنند و ناخواسته خود را در معرض اتهامات جدی قرار دهند. تجربه نشان داده است که ابزارهایی از این دست، هرچند برای مقابله با خطر به کار گرفته شوند، در چارچوب قوانین جمهوری اسلامی ایران، سلاح محسوب شده و حمل، نگهداری یا استفاده از آن ها بدون داشتن مجوزهای لازم، جرم انگاری شده است. این موضوع نه تنها شامل مجازات های کیفری، بلکه شامل مسئولیت جبران خسارات بدنی وارده به شخص دیگر نیز می شود که تحت عنوان «دیه» شناخته می شود. این مقاله تلاش می کند تا به روشنی، ابعاد گوناگون این مسئله را از منظر قانون تشریح کند و به افراد کمک کند تا با آگاهی کامل تری در این زمینه قدم بردارند.

آشنایی با اسپری فلفل و ابعاد حقوقی آن در قانون ایران

اسپری فلفل، وسیله ای است که ظاهری کوچک و بی ضرر دارد، اما قدرت زیادی در ایجاد درد و ناتوانی موقت در فرد مورد هدف از خود نشان می دهد. این وسیله که حاوی ماده ای شیمیایی به نام «کاپسایسین» (ماده موثره فلفل) است، با ایجاد سوزش شدید در چشم، پوست و سیستم تنفسی، فرد را برای مدتی از پای در می آورد. بسیاری از افراد به قصد دفاع شخصی یا ایجاد احساس امنیت، اقدام به تهیه و حمل این اسپری می کنند، غافل از آنکه قوانین کشور، رویکرد متفاوتی نسبت به این ابزار دارد.

1.1. اسپری فلفل: ابزاری با تیغ دو لبه

ماهیت اسپری فلفل به گونه ای است که در کنار قابلیت دفاعی، می تواند آسیب های جدی و حتی طولانی مدتی را به فرد وارد کند. ترکیبات شیمیایی موجود در آن، قادرند باعث سوزش های شدید، قرمزی و تورم چشم، تنگی نفس و تحریک دستگاه تنفسی، و التهابات پوستی شوند. شدت این آسیب ها به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله غلظت ماده فعال، فاصله پاشش، و حساسیت فرد مورد هدف. همین پتانسیل آسیب رسانی است که این وسیله را از یک ابزار ساده به یک «سلاح» در نگاه قانون تبدیل کرده است.

1.2. جرم انگاری حمل و نگهداری اسپری فلفل بدون مجوز

قانون گذار در جمهوری اسلامی ایران، برای حفظ نظم و امنیت عمومی، ابزارهایی را که قابلیت آسیب رسانی دارند، تحت کنترل و نظارت شدید قرار داده است. بر اساس ماده ۱۲ قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات و مهمات، سلاح های سرد و سلاح های شکاری مصوب سال ۱۳۹۰، هرگونه حمل، نگهداری یا استفاده از گازهای بی حس کننده، بیهوش کننده، اشک آور و همچنین اسپری های دفاعی، بدون داشتن مجوز از مراجع ذی صلاح، جرم تلقی می شود. در صورت اثبات این جرم، فرد مرتکب به مجازات حبس از شش ماه تا دو سال محکوم خواهد شد. این مجازات نشان دهنده اهمیت و جدیت قانون در برخورد با این موضوع است و تأکید می کند که حتی نیت دفاع شخصی نیز نمی تواند توجیهی برای نادیده گرفتن این ممنوعیت قانونی باشد. تنها مرجع قانونی که می تواند مجوز حمل و نگهداری این وسایل را صادر کند، پلیس پیشگیری ناجا است و این مجوز تنها برای افراد خاص و در شرایط ویژه صادر می شود.

1.3. مجازات استفاده از اسپری فلفل در هر شرایطی

جدای از جرم حمل و نگهداری بدون مجوز، خودِ «استفاده» از اسپری فلفل نیز دارای پیامدهای کیفری جداگانه است. فرض کنید فردی، حتی اگر اسپری را به صورت قانونی و با مجوز حمل می کرده، از آن استفاده کند و به دیگری آسیب برساند. در این حالت، علاوه بر اینکه استفاده از این ابزار باید در چارچوب قانون دفاع مشروع توجیه شود (که خود شرایط بسیار سختی دارد)، بسته به میزان آسیب وارده، ممکن است مجازات های دیگری نیز در انتظار فرد باشد. این مجازات ها می تواند شامل حبس تعزیری و پرداخت دیه باشد. قانون به شدت بر این موضوع تأکید دارد که حتی در صورت نداشتن قصد آسیب جدی، نفس عمل پاشیدن اسپری به سمت دیگری، می تواند موجبات مسئولیت کیفری و مدنی را فراهم آورد.

حمل و استفاده از اسپری فلفل بدون مجوزهای لازم، جرمی است که می تواند مجازات حبس از شش ماه تا دو سال و همچنین لزوم پرداخت دیه برای آسیب های وارده را به دنبال داشته باشد.

دیه اسپری فلفل: جبران خسارت یا مجازات؟

در نظام حقوقی ایران، تمایز روشنی بین مجازات و دیه وجود دارد. در پرونده های مربوط به اسپری فلفل، این تمایز اهمیت دوچندانی پیدا می کند؛ چرا که فرد مهاجم، علاوه بر تحمل مجازات کیفری (نظیر حبس)، ممکن است ملزم به پرداخت دیه به قربانی نیز شود. این دو جنبه، هرچند در یک پرونده واحد بررسی می شوند، اما اهداف متفاوتی را دنبال می کنند.

2.1. تفاوت دیه و مجازات کیفری: مفاهیم کلیدی

مجازات، به تنبیه و سزای عملی گفته می شود که قانون آن را جرم انگاشته است. هدف از مجازات، بازدارندگی، اصلاح مجرم و حفظ نظم اجتماعی است. برای مثال، حبس، جزای نقدی یا شلاق، از انواع مجازات ها محسوب می شوند. در مقابل، دیه به مالی اطلاق می شود که در شرع مقدس اسلام و قانون، برای جبران خسارات بدنی وارده به انسان (جنایت بر نفس، عضو یا منفعت) تعیین شده است. دیه، جنبه جبرانی داشته و هدف اصلی آن، ترمیم زیان مالی و جانی وارده به قربانی است، نه تنبیه مهاجم. بنابراین، در پرونده ای که فردی با اسپری فلفل به دیگری آسیب می رساند، ابتدا دادگاه به جنبه کیفری جرم (حمل و استفاده غیرمجاز) رسیدگی کرده و مجازات متناسب را تعیین می کند. سپس، به جنبه جبرانی (دیه) پرداخته و بر اساس شدت و نوع آسیب وارده، میزان دیه را مشخص می نماید.

2.2. مبنای محاسبه دیه ناشی از اسپری فلفل

بسیاری ممکن است این سوال برایشان پیش بیاید که آیا دیه مشخصی برای «اسپری فلفل» تعریف شده است؟ پاسخ منفی است. در واقع، دیه به طور مستقیم برای خود اسپری فلفل تعیین نمی شود، بلکه برای «نوع و شدت آسیب وارده» به شخص قربانی محاسبه می گردد. قانون مجازات اسلامی، جدول دیات را بر اساس اعضا و منافع مختلف بدن و همچنین انواع جراحات مشخص کرده است. بنابراین، اگر پاشیدن اسپری فلفل باعث سوختگی، آسیب چشمی، تنگی نفس یا از بین رفتن حس بویایی و چشایی شود، دیه بر اساس خسارت وارد شده به این اعضا و منافع، و با استناد به مواد قانونی مربوطه تعیین می گردد. هرچه آسیب وارده شدیدتر و دائمی تر باشد، میزان دیه نیز بیشتر خواهد بود.

2.3. نقش حیاتی پزشکی قانونی در تعیین میزان دیه

در هر پرونده ای که پای آسیب های بدنی در میان است، نقش پزشکی قانونی محوری و تعیین کننده است. وقتی فردی مورد حمله با اسپری فلفل قرار می گیرد، اولین و مهم ترین گام، مراجعه فوری به مراجع انتظامی و سپس ارجاع به پزشکی قانونی است. پزشکان متخصص در این سازمان، با معاینات دقیق، نوع، شدت و وسعت آسیب های وارده را بررسی کرده و گزارش کارشناسی جامعی تهیه می کنند. این گزارش، مهمترین مدرک برای قاضی در جهت تعیین میزان دیه خواهد بود. اهمیت زمان مراجعه به پزشکی قانونی نیز بسیار بالاست؛ زیرا هرچه این مراجعه سریع تر صورت گیرد، آثار و علائم آسیب واضح تر بوده و گزارش دقیق تری می توان تهیه کرد. همچنین، ارائه هرگونه مدارک پزشکی اولیه و سابقه بیماری به پزشکی قانونی، در تشخیص صحیح و کامل آسیب ها کمک کننده است.

2.4. عوامل تاثیرگذار بر میزان دیه

میزان دیه در پرونده های اسپری فلفل به چند عامل کلیدی بستگی دارد که شامل موارد زیر است:

• شدت و وسعت آسیب: اینکه آسیب وارده، سوختگی درجه یک، دو یا سه باشد، یا فقط سوزش موقت ایجاد کرده باشد، در تعیین دیه بسیار موثر است.
• نوع عضو آسیب دیده: چشم ها، پوست صورت، مجاری تنفسی، یا سایر بخش های بدن هر کدام دیه خاص خود را دارند. آسیب به چشم معمولاً بیشترین دیه را به دنبال دارد.
• دائمی یا موقت بودن آسیب: آیا آسیب وارده (مثلاً کاهش بینایی یا تنگی نفس) موقتی است و پس از مدتی بهبود می یابد یا به صورت دائمی باقی می ماند؟
• از بین رفتن منفعت عضو: اگر اسپری فلفل باعث از بین رفتن یا کاهش دائمی حواس پنج گانه (مثل بویایی یا چشایی) شود، دیه جداگانه ای برای از بین رفتن منفعت آن عضو تعیین می گردد.
• نرخ دیه سالیانه: قوه قضائیه هر ساله نرخ دیه کامل را اعلام می کند و تمامی دیات جزئی بر اساس درصدی از این نرخ محاسبه می شوند. بنابراین، برای تعیین دقیق، باید نرخ روز دیه را در نظر گرفت.

بررسی جزئی آسیب ها و دیه متناظر

همانطور که گفته شد، اسپری فلفل می تواند آسیب های متنوعی را به بدن وارد کند که هر یک، مطابق قانون مجازات اسلامی، دیه یا ارش مخصوص به خود را دارند. درک این جزئیات برای قربانیان، مهاجمان و وکلای درگیر در پرونده ها اهمیت حیاتی دارد.

3.1. دیه آسیب های چشمی: از سوزش تا نابینایی

چشم ها، به دلیل حساسیت و نقش حیاتی شان در بینایی، آسیب پذیرترین عضو در برابر اسپری فلفل هستند و معمولاً بیشترین میزان دیه را به خود اختصاص می دهند. آسیب های چشمی می توانند درجات مختلفی داشته باشند:

• سوزش شدید و قرمزی موقت: در مواردی که آسیب جدی نیست و با شست وشو و درمان های ساده برطرف می شود، معمولاً دیه ثابتی ندارد و مبلغی به عنوان «ارش» (خسارتی که در قانون برای آن میزان مشخصی تعیین نشده و توسط قاضی با نظر کارشناسی پزشکی قانونی تعیین می شود) در نظر گرفته می شود.
• کاهش بینایی: اگر اسپری فلفل باعث کاهش دائمی یا طولانی مدت بینایی شود، دیه بر اساس درصدی از دیه کامل یک یا هر دو چشم، توسط پزشکی قانونی تعیین می گردد. برای مثال، اگر پزشکی قانونی تشخیص دهد که بینایی یک چشم به میزان ۲۰ درصد کاهش یافته است، دیه آن معادل یک پنجم دیه کامل یک چشم خواهد بود.
• کوری جزئی یا کلی: در شدیدترین حالت، اگر یک چشم یا هر دو چشم به طور کامل بینایی خود را از دست بدهند، دیه کامل یک یا هر دو چشم بر اساس نرخ سالیانه دیه پرداخت خواهد شد. حتی در صورت از بین رفتن کره چشم بدون از دست دادن بینایی نیز دیه جداگانه تعیین می گردد.

نوع آسیب چشمی	نحوه تعیین دیه	میزان احتمالی
سوزش و قرمزی موقت	ارش	متناسب با شدت آسیب و نظر قاضی
کاهش بینایی (جزئی/دائم)	درصدی از دیه کامل یک یا هر دو چشم	مثلاً یک پنجم دیه یک چشم برای ۲۰% کاهش
کوری کامل یک چشم	نصف دیه کامل انسان	مثلاً ۵۰% دیه کامل سالانه
کوری کامل هر دو چشم	دیه کامل انسان	۱۰۰% دیه کامل سالانه

3.2. دیه سوختگی ها و آسیب های پوستی

اسپری فلفل می تواند باعث سوختگی شیمیایی در پوست، به خصوص صورت و دست ها، شود. این سوختگی ها نیز بر اساس شدت و عمق، دیه متفاوتی دارند:

• سوختگی های درجه 1 و 2: شامل قرمزی، درد و در برخی موارد تاول زدن پوست. معمولاً این موارد منجر به ارش می شوند، مگر آنکه وسعت یا عمق زیادی داشته باشند.
• سوختگی درجه 3: سوختگی های عمیق تر که لایه های زیرین پوست را درگیر کرده و اغلب با اثرات دائمی مانند اسکار (جای زخم) و تغییر رنگ پوست همراه هستند. در این موارد، علاوه بر ارش، ممکن است دیه مشخصی نیز برای از بین رفتن پوست یا تغییر شکل ظاهری تعیین شود.
• از بین رفتن یا تغییر رنگ پوست: اگر آسیب پوستی منجر به از بین رفتن قسمتی از پوست یا تغییر رنگ دائمی آن شود که زیبایی فرد را تحت تاثیر قرار دهد، علاوه بر دیه اصل آسیب، ارشی برای زوال زیبایی یا تغییر شکل ظاهری نیز محاسبه می گردد.

3.3. دیه آسیب های تنفسی و سایر منافع

استنشاق ذرات اسپری فلفل می تواند به سیستم تنفسی آسیب برساند و همچنین بر حس بویایی و چشایی تاثیر بگذارد:

• تنگی نفس موقت یا دائمی: اگر استنشاق اسپری باعث مشکلات تنفسی شود، بسته به شدت و مدت آن، ارش یا حتی در موارد حاد دیه مشخصی تعیین می گردد.
• آسیب به مجاری تنفسی: در موارد بسیار نادر، ممکن است به ریه ها یا مجاری تنفسی آسیب جدی وارد شود که منجر به دیه مشخصی برای نقص عضو یا از بین رفتن منفعت شود.
• کاهش حس بویایی یا چشایی: اگر در نتیجه پاشش اسپری فلفل، حس بویایی یا چشایی فرد (که از منافع اعضا محسوب می شوند) به طور کامل از بین برود یا کاهش یابد، برای آن نیز دیه یا ارش محاسبه می گردد. میزان این دیه بستگی به نظر کارشناسی پزشکی قانونی در مورد درصد از بین رفتن این حواس دارد.

فرآیند پیگیری حقوقی: از شکایت تا مطالبه دیه

مواجهه با حمله اسپری فلفل، تنها یک تجربه ناخوشایند نیست، بلکه آغاز یک مسیر قانونی است که می تواند پیچیدگی های خاص خود را داشته باشد. پیگیری این پرونده ها نیازمند آگاهی دقیق از مراحل قانونی و جمع آوری مستندات است تا حقوق فرد تضییع نشود.

4.1. گام های اولیه پس از حادثه

اولین و حیاتی ترین گام پس از حمله با اسپری فلفل، مراجعه فوری به مراجع انتظامی و سپس پزشکی قانونی است. این مراحل باید با دقت و سرعت انجام شوند:

1. مراجعه به کلانتری و تشکیل پرونده اولیه: فرد آسیب دیده باید بلافاصله پس از حادثه، به نزدیک ترین کلانتری یا پاسگاه مراجعه کرده و شکایت خود را ثبت کند. فوریت گزارش حادثه بسیار مهم است تا زمان وقوع و جزئیات اولیه حادثه به طور رسمی ثبت شود. در این مرحله، هویت متهم (در صورت شناسایی) و شرح ماجرا باید به دقت بیان شود.
2. مراجعه فوری به پزشکی قانونی: پس از ثبت شکایت در کلانتری، فرد باید با معرفی نامه قضایی به پزشکی قانونی مراجعه کند. همانطور که پیشتر اشاره شد، زمان مراجعه در این مرحله بسیار اهمیت دارد؛ زیرا علائم و آثار آسیب های ناشی از اسپری فلفل ممکن است به مرور زمان کمرنگ شده یا تغییر کنند. پزشکی قانونی با معاینات تخصصی، نوع، شدت و وسعت آسیب ها را ثبت کرده و گزارشی تهیه می کند که مبنای تعیین دیه خواهد بود.
3. جمع آوری شواهد و مدارک: هرگونه مدرک دال بر وقوع حادثه، از جمله تصاویر و فیلم های دوربین های مداربسته، شهادت شهود، و گزارش های پزشکی اولیه، باید جمع آآوری شده و در اختیار مراجع قضایی قرار گیرد.

4.2. طرح شکواییه و سیر پرونده

پس از ثبت گزارش در کلانتری و دریافت گواهی پزشکی قانونی، نوبت به طرح شکواییه رسمی در دادسرا می رسد. شکواییه یک سند حقوقی است که در آن، فرد شاکی درخواست رسیدگی به جرم و مجازات مجرم و همچنین مطالبه دیه را مطرح می کند:

در شکواییه باید مشخصات کامل شاکی و متشاکی (در صورت اطلاع)، زمان و مکان دقیق حادثه، شرح کامل ماجرا و نحوه آسیب دیدگی، و درخواست های مشخص (مانند رسیدگی کیفری و تعیین دیه) ذکر شود. پس از ثبت شکواییه، پرونده در دادسرا بررسی شده و در صورت کافی بودن دلایل، قرار جلب به دادرسی صادر و پرونده به دادگاه کیفری ارجاع می شود. دادگاه پس از بررسی شواهد، دفاعیات طرفین و گزارش پزشکی قانونی، حکم نهایی را در خصوص مجازات کیفری و میزان دیه صادر خواهد کرد.

4.3. اهمیت مشاوره و همراهی وکیل متخصص

مسیر پیگیری قانونی پرونده های مربوط به اسپری فلفل، به دلیل ماهیت کیفری و مدنی آن (مجازات و دیه)، می تواند پرفراز و نشیب و پیچیده باشد. در چنین شرایطی، همراهی و مشاوره با یک وکیل متخصص کیفری، می تواند نقش تعیین کننده ای در موفقیت پرونده و حفظ حقوق فرد داشته باشد. وکیل متخصص در این زمینه می تواند:

• به جمع آوری مستندات و ادله اثبات دعوا کمک کند.
• شکواییه و لوایح دفاعی را به صورت حرفه ای تنظیم نماید.
• در تمامی مراحل دادسرا و دادگاه، پرونده را پیگیری کرده و از حقوق موکل خود (چه شاکی و چه متشاکی) دفاع کند.
• با تخصص و تجربه خود، از تضییع حقوق فرد جلوگیری کرده و بهترین نتیجه ممکن را برای او رقم بزند.

مراجعه سریع به مراجع قانونی و پزشکی قانونی، جمع آوری مستندات دقیق و کمک گرفتن از وکیل متخصص، ستون های اصلی موفقیت در پیگیری حقوقی پرونده های دیه اسپری فلفل هستند.

اسپری فلفل و دفاع مشروع: مرز باریک قانون

یکی از پرتکرارترین سوالات در مورد اسپری فلفل، امکان استفاده از آن در چارچوب دفاع مشروع است. بسیاری از افراد اسپری فلفل را با این نیت که در مواقع خطر از خود دفاع کنند، حمل می کنند. اما قانون شرایط بسیار سختی برای اثبات دفاع مشروع قائل شده است.

5.1. مفهوم دفاع مشروع در قانون مجازات اسلامی

دفاع مشروع در قانون مجازات اسلامی، حالتی است که فرد در برابر حمله قریب الوقوع یا در حال وقوع به جان، مال، ناموس یا آزادی خود یا دیگری، عملی را انجام می دهد که از نظر قانونی جرم محسوب می شود، اما به دلیل ضرورت و فوریت دفاع، قابل مجازات نیست. شرایط اصلی دفاع مشروع عبارتند از:

• قریب الوقوع بودن حمله: حمله باید در حال وقوع باشد یا به زودی اتفاق بیفتد.
• ضرورت دفاع: هیچ راه دیگری برای دفع حمله وجود نداشته باشد.
• عدم امکان توسل به قوای دولتی: نتوان به موقع از نیروی انتظامی کمک گرفت.
• تناسب دفاع با حمله: عملی که برای دفاع انجام می شود، باید متناسب با شدت و نوع حمله باشد.

5.2. چالش های اثبات دفاع مشروع با اسپری فلفل

اثبات دفاع مشروع در پرونده های اسپری فلفل می تواند بسیار دشوار باشد. چالش اصلی در اثبات «تناسب» عمل دفاعی با حمله است. برای مثال، اگر فردی برای دفاع در برابر یک مشاجره لفظی از اسپری فلفل استفاده کند، به احتمال زیاد دفاع او متناسب تلقی نخواهد شد. همچنین، اثبات اینکه چاره ای جز استفاده از اسپری فلفل نبوده و امکان توسل به نیروی انتظامی وجود نداشته، نیز دشوار است. حتی در صورتی که دفاع مشروع اثبات شود، ممکن است فرد مهاجم مجبور به پرداخت دیه برای آسیب های وارده باشد، زیرا دیه جنبه جبرانی داشته و حتی در صورت عدم مجازات کیفری، مسئولیت جبران خسارت بدنی باقی می ماند. این موضوع نشان می دهد که حتی با نیت دفاع شخصی، استفاده از اسپری فلفل ریسک های حقوقی بالایی دارد.

مقایسه اسپری فلفل و شوکر: ابزارهایی با عواقب متفاوت

در کنار اسپری فلفل، شوکر برقی نیز یکی دیگر از ابزارهای دفاع شخصی است که حمل و استفاده از آن بدون مجوز، در قانون ایران ممنوع است. هرچند هر دو ابزار برای ایجاد ناتوانی موقت طراحی شده اند، اما تفاوت هایی در ماهیت، نوع آسیب های وارده و به تبع آن، مجازات های قانونی آن ها وجود دارد.

6.1. تفاوت های ماهوی و قانونی

اسپری فلفل: با پاشش ماده شیمیایی کاپسایسین، باعث سوزش شدید، التهاب و تحریک دستگاه تنفسی می شود. اثر آن عمدتاً بر چشم، پوست و مجاری تنفسی است و فرد را به طور موقت از دید و تنفس عادی محروم می کند.

شوکر برقی: با اعمال شوک الکتریکی، باعث انقباض عضلات و ایجاد درد شدید شده و به طور موقت سیستم عصبی عضلانی فرد را مختل می کند. اثر آن بر سیستم عصبی و عضلانی است و می تواند فرد را برای مدت کوتاهی زمین گیر کند.

از نظر قانونی، هر دو در دسته سلاح های غیرمجاز قرار می گیرند، اما تفاوت در نحوه عملکرد و نوع آسیب می تواند در میزان مجازات ها و تعیین دیه اثرگذار باشد.

6.2. مجازات حمل و استفاده: یک مقایسه اجمالی

مجازات های مربوط به حمل و استفاده از این دو ابزار بر اساس قانون مجازات قاچاق اسلحه و مهمات، دارای تفاوت هایی است:

نوع ابزار	مجازات حمل و نگهداری بدون مجوز	مجازات استفاده (علاوه بر حمل)	مبنای دیه
اسپری فلفل	6 ماه تا 2 سال حبس	حبس بیشتر (بر اساس قصد و نوع آسیب) و پرداخت دیه	بر اساس نوع و شدت آسیب (چشم، پوست، تنفس)
شوکر برقی	90 تا 180 روز حبس (اخف از اسپری فلفل)	حبس بیشتر (بر اساس قصد و نوع آسیب) و پرداخت دیه	بر اساس نوع و شدت آسیب (عضلانی، عصبی، سوختگی)

این جدول نشان می دهد که قانون گذار برای حمل و نگهداری اسپری فلفل، مجازات حبس بیشتری نسبت به شوکر برقی در نظر گرفته است. اما در مورد استفاده و تعیین دیه، هر دو مورد بستگی به میزان و نوع آسیب وارد شده به قربانی دارند که در هر پرونده به صورت جداگانه و با نظر پزشکی قانونی بررسی می شود.

---

نتیجه گیری

ماجرای اسپری فلفل، بیش از آنکه صرفاً به دفاع شخصی و امنیت فردی مربوط باشد، حکایتی از اهمیت آگاهی حقوقی و تبعات قانونی اعمال است. همانطور که بیان شد، حمل و استفاده از این وسیله بدون مجوز، در قانون جمهوری اسلامی ایران جرم محسوب شده و می تواند مجازات های سنگینی همچون حبس و پرداخت دیه را به دنبال داشته باشد. تجربه نشان داده است که حتی نیت پاک دفاع از خود نیز نمی تواند توجیهی برای نادیده گرفتن این قوانین باشد و فردی که با اسپری فلفل به دیگری آسیب می رساند، با مسیری پیچیده در دادگاه ها مواجه خواهد شد.

تعیین دیه در این پرونده ها، نه بر اساس نام ابزار، بلکه بر اساس نوع، شدت و وسعت آسیب های وارده به قربانی صورت می گیرد و گزارش پزشکی قانونی در این میان نقش محوری دارد. از آسیب های چشمی و سوختگی های پوستی گرفته تا مشکلات تنفسی، هر یک دیه یا ارش متناسب خود را دارند. بنابراین، هر فردی، چه به عنوان قربانی و چه به عنوان فردی که ناخواسته از این ابزار استفاده کرده، لازم است با دقت و هوشیاری به این موضوع نگاه کند. در نهایت، توصیه قاطع به تمامی افراد، مشورت با وکیل متخصص در امور کیفری و دیات است تا در دالان های پیچیده قانون، حقوق آنان به درستی پیگیری و حفظ شود و تجربه ای تلخ، به یک فاجعه حقوقی تبدیل نگردد.