ایا مادربزرگ از نوه ارث میبرد

بله، مادربزرگ می تواند از نوه خود ارث ببرد، اما این اتفاق تحت شرایط خاصی رخ می دهد؛ زمانی که نوه فوت کرده و هیچ فرزند یا پدر و مادری در قید حیات نداشته باشد، آنگاه نوبت به ارث بری پدربزرگ و مادربزرگ می رسد. ارث، موضوعی پیچیده و پر از جزئیات قانونی است که اغلب خانواده ها را درگیر ابهامات فراوان می کند. در قلب این پیچیدگی ها، پرسش هایی درباره سهم الارث نوه ها از اجداد و اجداد از نوه ها مطرح می شود که پاسخ آن ها در دل قوانین مدنی ایران نهفته است. درک صحیح طبقات و درجات ارث و همچنین مفهوم کلیدی «قائم مقامی»، راهگشای بسیاری از این مسائل است.

مسئله ارث، پیوندی ناگسستنی با ریشه های خانوادگی و نظام حقوقی یک جامعه دارد. در ایران، قانون مدنی با دقت و جزئیات فراوان، مسیر انتقال اموال از متوفی به وراث را ترسیم کرده است. بسیاری از افراد به طور شهودی تصور می کنند که رابطه خونی، به معنای ارث بری مستقیم در هر شرایطی است، اما در عالم حقوق، این گونه نیست. به ویژه در مورد نوه و اجداد، این روابط پیچیده تر می شود و صرف وجود یک رابطه خویشاوندی نزدیک، لزوماً به معنای حق ارث بری در هر موقعیتی نیست. این مقاله می کوشد تا با زبانی شیوا و روایتی دقیق، پرده از ابهامات برداشته و راهنمای کاملی برای درک حقوقی این بخش از قانون ارث ارائه دهد تا خوانندگان با بینشی عمیق تر، مسیر پیش روی خود را در این زمینه ها بیابند.

مبانی و کلیات قانون ارث در ایران: پیش نیاز فهم ارث نوه و اجداد

برای گام نهادن در مسیر پیچیده ارث بری بین نوه و اجداد، ابتدا باید با پایه های اساسی قانون ارث در ایران آشنا شد. این مبانی، همانند نقشه راهی عمل می کنند که به ما کمک می کنند تا جایگاه هر فرد را در شبکه وراثتی متوفی به درستی درک کنیم.

طبقات و درجات ارث: ساختار وراث در قانون مدنی (ماده 862 ق.م)

قانون مدنی ایران، وراث نسبی را به سه طبقه اصلی تقسیم کرده است که هر یک بر دیگری اولویت دارد. این اولویت بندی، ستون فقرات نظام ارث بری ماست و درک آن برای هر گونه تحلیل ارث، ضروری است. طبقات وراث به شرح زیر است:

1. طبقه اول: پدر، مادر و اولاد متوفی، و همچنین اولاد اولاد (نوه ها) او.
2. طبقه دوم: اجداد (پدربزرگ و مادربزرگ) و خواهر و برادر متوفی، و همچنین اولاد آن ها (خواهرزاده و برادرزاده).
3. طبقه سوم: اعمام (عموها)، عمات (عمه ها)، اخوال (دایی ها)، خالات (خاله ها) و اولاد آن ها (عموزاده، عمه زاده، دایی زاده و خاله زاده).

نکته کلیدی در اینجا، مفهوم «حاجب بودن» است. حاجب بودن یعنی وجود یک وارث نزدیک تر در یک طبقه یا درجه، مانع ارث بردن وارث دورتر می شود. به عنوان مثال، تا زمانی که حتی یک فرزند از متوفی زنده باشد، نوه او (که خود در طبقه اول است اما در درجه بعدی قرار دارد) ارث نمی برد. این قاعده، اساس تفکیک ارث بری مستقیم و غیرمستقیم را تشکیل می دهد و در مورد ارث نوه و اجداد، اهمیت حیاتی دارد.

مفهوم «قائم مقامی» در ارث: کلید فهم ارث بری نوه (ماده 889 ق.م)

یکی از مهم ترین مفاهیمی که درک آن برای ارث بردن نوه از اجداد ضروری است، «قائم مقامی» است. این مفهوم در ماده 889 قانون مدنی به روشنی بیان شده است و در واقع، راهی است برای اینکه نوه ها بتوانند در شرایط خاصی، از پدربزرگ یا مادربزرگ خود ارث ببرند. به طور خلاصه، نوه به طور مستقیم وارث پدربزرگ یا مادربزرگ نیست، مگر به شرط قائم مقامی پدر یا مادر فوت شده اش.

معنای قائم مقامی این است که نوه، به جای والد فوت شده خود (یعنی پدر یا مادرش) که فرزند مستقیم متوفی (پدربزرگ یا مادربزرگ) بوده، قرار می گیرد. در این حالت، نوه سهمی را به ارث می برد که پدر یا مادرش اگر زنده بودند، از اجداد خود می بردند. این قاعده، یک استثنا بر اصل حاجب بودن وراث نزدیک تر است و نقش محوری در تعیین حقوق ارثی نوه ها ایفا می کند. بدون وجود قاعده قائم مقامی، نوه ها در اغلب موارد از ارث اجداد خود محروم می شدند، چرا که فرزندان مستقیم متوفی بر آن ها اولویت داشتند.

در نظام حقوقی ایران، نوه به طور مستقیم وارث پدربزرگ یا مادربزرگ محسوب نمی شود، مگر آنکه قاعده «قائم مقامی» در مورد او صدق کند و به جای والد فوت شده خود به ارث بنشیند.

آیا نوه از پدربزرگ و مادربزرگ ارث می برد؟ بررسی جامع سناریوها

این پرسش، یکی از رایج ترین ابهامات در مباحث ارث است. بسیاری گمان می کنند که نوه به دلیل نزدیکی رابطه خونی، همیشه از پدربزرگ یا مادربزرگ خود ارث می برد، اما قانون مدنی ایران شرایط خاصی را برای این امر در نظر گرفته است.

اصل کلی: چرا نوه به طور مستقیم ارث نمی برد؟

قانون ارث، سلسله مراتبی دقیق را دنبال می کند. بر اساس ماده ۸۶۲ قانون مدنی، وراث نسبی به سه طبقه تقسیم می شوند و در هر طبقه، وجود وراث نزدیک تر به متوفی، مانع ارث بردن افراد دورتر می شود. نوه ها، هرچند در طبقه اول وراث قرار دارند، اما در درجه دوم پس از فرزندان مستقیم متوفی هستند. به عبارت دیگر، تا زمانی که حتی یک فرزند از پدربزرگ یا مادربزرگ زنده باشد، نوه ها به طور مستقیم و مستقل از اجداد خود ارث نمی برند. این قاعده، همان «حاجب بودن» است که پیش تر به آن اشاره شد.

به زبان ساده تر، پدربزرگ یا مادربزرگ را تصور کنید که دو فرزند دارند. اگر یکی از آن فرزندان فوت کند و دیگری زنده بماند، نوه های فرزند فوت شده نمی توانند به طور مستقیم از پدربزرگ یا مادربزرگ ارث ببرند، زیرا فرزند زنده متوفی، مانع ارث بری آن هاست. این اصل، اطمینان می دهد که ارث ابتدا به نزدیک ترین نسل ها منتقل شود.

شرایط استثنایی ارث بردن نوه از اجداد: قاعده قائم مقامی

همان طور که گفته شد، نوه به طور مستقیم از اجداد ارث نمی برد، مگر اینکه استثنایی به نام «قائم مقامی» رخ دهد. این قاعده، کلید حل معمای ارث بری نوه هاست و به آن ها این امکان را می دهد که تحت شرایط خاصی، سهم الارثی را که پدر یا مادرشان می توانستند ببرند، به خود اختصاص دهند.

شرط حیاتی: فوت پدر یا مادر نوه (فرزند مستقیم اجداد) قبل از پدربزرگ یا مادربزرگ

مهم ترین و حیاتی ترین شرط برای ارث بردن نوه از پدربزرگ یا مادربزرگ، این است که پدر یا مادر نوه (که خود فرزند مستقیم پدربزرگ یا مادربزرگ هستند) باید پیش از اجداد خود فوت کرده باشند. اگر این شرط برقرار نباشد، یعنی پدر یا مادر نوه در زمان فوت پدربزرگ یا مادربزرگ زنده باشند، آنگاه نوه هیچ سهمی از ارث اجداد نمی برد. چرا که در این حالت، سهم ارث به والد زنده او می رسد.

برای روشن شدن موضوع، به این مثال توجه کنید: پدربزرگی را در نظر بگیرید که سه فرزند داشته است. فرزند اول سال ها پیش از او فوت کرده و از او دو نوه باقی مانده است. فرزند دوم و سوم اما در زمان فوت پدربزرگ در قید حیات هستند. در این سناریو، دو نوه ای که پدرشان (فرزند اول پدربزرگ) پیش از پدربزرگ فوت کرده، به قائم مقامی پدرشان از پدربزرگ ارث می برند. اما اگر فرزند اول پدربزرگ زنده بود، او سهم ارث خود را دریافت می کرد و نوه ها هیچ سهمی نمی بردند.

میزان سهم الارث نوه از اجداد: سهم الارث والد فوت شده

وقتی نوه به واسطه قاعده قائم مقامی از پدربزرگ یا مادربزرگ ارث می برد، میزان سهم الارث او دقیقاً برابر با سهمی است که پدر یا مادر فوت شده اش، اگر زنده بودند، می بردند. این یعنی نوه، خود صاحب یک سهم مستقل نیست، بلکه «جانشین» والد خود می شود و سهم او را به ارث می برد. اگر چند نوه از یک والد فوت شده باقی مانده باشند، همان سهم واحد بین آن ها به تساوی تقسیم می شود.

نکته بسیار مهم در اینجا، تفاوت سهم الارث نوه های پسری و دختری است. این تفاوت، بر اساس جنسیت والد فوت شده (پدر یا مادر نوه) تعیین می شود، نه جنسیت خود نوه. به عنوان مثال، اگر پدر نوه (پسر پدربزرگ) فوت کرده باشد، نوه ها، چه دختر باشند چه پسر، سهمی را می برند که پدرشان می برد. و اگر مادر نوه (دختر پدربزرگ) فوت کرده باشد، نوه ها، چه دختر باشند چه پسر، سهمی را می برند که مادرشان می برد. از آنجا که سهم الارث پسر دو برابر دختر است، این تفاوت در سهم نوه ها نیز منعکس می شود.

برای درک بهتر، مثالی عملی را در نظر بگیرید: پدربزرگی فوت می کند و دارای یک پسر زنده و یک دختر فوت شده است که از او دو نوه دختری و پسری باقی مانده است. در این حالت، پسر زنده سهم خود را می برد (دو برابر سهمی که اگر دختر زنده بود می برد). اما نوه ها، سهم مادر فوت شده خود را به ارث می برند، که این سهم (یک واحد) بین دو نوه تقسیم می شود. یعنی نوه پسری و نوه دختری هر یک نصف سهم مادرشان را دریافت می کنند، نه اینکه نوه پسری دو برابر نوه دختری سهم ببرد.

سناریوهای رایج و پاسخ های حقوقی کاربردی

در ادامه، به چند سناریوی رایج می پردازیم که ابهامات بسیاری را برای افراد ایجاد می کند:

1. آیا نوه از پدربزرگ ارث می برد در صورت فوت پدرش؟

   بله، در این صورت نوه به قائم مقامی پدرش، از پدربزرگ ارث می برد. سهم الارث او همان سهمی است که پدرش اگر زنده بود، از پدربزرگ می برد.

2. آیا نوه از مادربزرگ ارث می برد در صورت فوت مادرش؟

   بله، به قائم مقامی مادرش. نوه سهم الارثی را می برد که مادرش اگر زنده بود، از مادربزرگ می برد.

3. آیا نوه دختری از پدربزرگ ارث می برد؟

   بله، نوه دختری به قائم مقامی مادر فوت شده خود، از پدربزرگ ارث می برد. سهم الارث او معادل سهم الارث مادرش است.

4. آیا نوه پسری از مادربزرگ ارث می برد؟

   بله، نوه پسری به قائم مقامی پدر فوت شده خود، از مادربزرگ ارث می برد. سهم الارث او معادل سهم الارث پدرش است.

5. اگر پدربزرگ/مادربزرگ فرزندان دیگری جز والد فوت شده نوه داشته باشد، آیا نوه ارث می برد؟

   بله، در این حالت نیز نوه به قائم مقامی سهم والد فوت شده خود ارث می برد و سایر فرزندان زنده پدربزرگ/مادربزرگ نیز سهم خود را دریافت می کنند. وجود فرزندان دیگر مانع ارث بری نوه به قائم مقامی نیست، بلکه تعیین کننده سهم والد فوت شده اوست.

آیا مادربزرگ از نوه ارث می برد؟ پاسخ مستقیم به کلمه کلیدی اصلی

پس از بررسی دقیق شرایط ارث بری نوه از اجداد، نوبت به پاسخگویی به سوال اصلی این مقاله می رسد: آیا مادربزرگ از نوه خود ارث می برد؟ این پرسش نیز مانند مورد قبل، تحت قوانین دقیق و سلسله مراتب مشخصی پاسخ داده می شود.

اصل کلی: بله، مادربزرگ و پدربزرگ می توانند از نوه خود ارث ببرند.

بر خلاف تصور رایج که تنها فرزندان و نوادگان از متوفی ارث می برند، در قوانین ایران، اجداد نیز می توانند وارث نوه خود باشند. پدربزرگ و مادربزرگ متوفی، در طبقه دوم وراث قرار دارند. این بدان معناست که اگر وراث طبقه اول (فرزندان و والدین خود نوه) وجود نداشته باشند، آنگاه نوبت به اجداد می رسد تا از دارایی های نوه فوت شده خود سهم ببرند. این ترتیب، بر اساس همان قاعده «حاجب بودن» است که پیش تر توضیح داده شد؛ یعنی وراث نزدیک تر، وراث دورتر را از ارث محروم می کنند.

شرایط ارث بردن مادربزرگ/پدربزرگ از نوه فوت شده

همان طور که ذکر شد، ارث بری اجداد از نوه فوت شده، منوط به شرایط خاصی است که نبود وراث نزدیک تر را تضمین می کند. این شرایط به طور دقیق مسیر ارث را مشخص می کنند:

عدم وجود فرزندان نوه (اولاد) در قید حیات

اولین و مهم ترین شرط برای ارث بردن مادربزرگ یا پدربزرگ از نوه خود، این است که نوه فوت شده هیچ فرزند (اولاد) در قید حیات نداشته باشد. فرزندان متوفی (چه پسر و چه دختر) در طبقه اول و درجه اول وراث قرار دارند و بر اجداد متوفی که در طبقه دوم هستند، اولویت دارند. بنابراین، اگر نوه فوت شده دارای فرزند باشد، همان فرزندان او به عنوان وارث اصلی شناخته می شوند و اجداد از ارث او محروم خواهند شد.

عدم وجود پدر و مادر نوه (والدین مستقیم) در قید حیات

شرط دوم برای ارث بردن اجداد از نوه، عدم وجود پدر و مادر خود نوه در قید حیات است. پدر و مادر نوه نیز مانند فرزندانش، در طبقه اول وراث قرار دارند و بر پدربزرگ و مادربزرگ متوفی اولویت دارند. به عبارت دیگر، تا زمانی که حتی یکی از والدین نوه زنده باشد، اجداد او نمی توانند از ارث او بهره مند شوند. تنها در صورتی که نوه فوت شده نه فرزندی داشته باشد و نه پدر و مادری، آنگاه نوبت به ارث بری پدربزرگ و مادربزرگ او می رسد.

در نتیجه، مادربزرگ و پدربزرگ فقط در صورت نبود تمامی وراث طبقه اول نوه (یعنی فرزندان و والدین خود نوه) وارث می شوند. این سیستم تضمین می کند که نزدیک ترین خویشاوندان همواره در اولویت قرار گیرند.

میزان سهم الارث مادربزرگ و پدربزرگ از نوه

در صورتی که شرایط فوق برقرار باشد و پدربزرگ و مادربزرگ وارث نوه فوت شده خود شوند، میزان سهم الارث آن ها بر اساس قوانین مربوط به وراث طبقه دوم تعیین می شود. این تقسیم بندی دارای جزئیات خاصی است:

• اگر تنها یک پدربزرگ یا یک مادربزرگ باقی مانده باشد، تمامی ارث به او می رسد.
• اگر هم پدربزرگ پدری و هم مادربزرگ پدری و هم اجداد مادری (پدربزرگ و مادربزرگ مادری) وجود داشته باشند، سهم الارث بین آن ها طبق قانون تقسیم می شود. سهم اجداد پدری و اجداد مادری متفاوت است.
• به طور کلی، در این طبقه، اجداد پدری سهم بیشتری نسبت به اجداد مادری می برند. به عنوان مثال، اگر تنها پدربزرگ پدری و مادربزرگ مادری زنده باشند، پدربزرگ پدری دو سوم و مادربزرگ مادری یک سوم از ارث را می برد.
• اگر علاوه بر اجداد، وراث دیگری از طبقه دوم مانند خواهر و برادر متوفی (در صورت نبود فرزندان و والدین نوه) نیز حضور داشته باشند، سهم الارث اجداد با حضور آن ها متفاوت خواهد بود و بر اساس مقررات خاصی بین تمام وراث طبقه دوم تقسیم می شود.

درک این جزئیات نیازمند شناخت دقیق ماده های قانونی مرتبط با طبقه دوم وراث است و در صورت پیچیدگی، مشاوره با یک متخصص حقوقی می تواند بسیار راهگشا باشد.

مسائل تکمیلی و نکات مهم حقوقی

فراتر از پرسش های اصلی مربوط به ارث بری نوه و اجداد، مسائل دیگری نیز در این حوزه وجود دارد که می تواند پیچیدگی ها و ابهامات خاص خود را داشته باشد. شناخت این نکات تکمیلی برای هر فردی که با مسائل ارث سروکار دارد، حیاتی است.

محرومیت از ارث: چه زمانی نوه یا اجداد از ارث محروم می شوند؟

محرومیت از ارث، یک موضوع جدی و دارای شرایط محدود قانونی است. به طور کلی، هیچ فردی نمی تواند به سادگی و به میل خود، وارثان قانونی اش را از ارث محروم کند. قانون، وراث اجباری را تعیین کرده و تنها در موارد بسیار خاص، امکان محرومیت از ارث وجود دارد:

1. قتل عمد مورث: اگر وارثی، مورث خود را به صورت عمدی به قتل برساند، از ارث او محروم می شود. این یکی از معدود مواردی است که قانون، به دلیل جرم ارتکابی، حق ارث را سلب می کند.
2. محدودیت های قانونی وصیت به محرومیت از ارث: برخی افراد تصور می کنند می توانند با وصیت نامه، فردی را به طور کامل از ارث محروم کنند. اما طبق قانون، وصیت تنها تا یک سوم اموال نافذ است و در خصوص بیش از آن، نیاز به رضایت وراث دارد. بنابراین، یک پدربزرگ یا مادربزرگ نمی تواند نوه خود را به طور کامل از ارث محروم کند، مگر اینکه نوه مرتکب یکی از موارد محرومیت قانونی (مانند قتل عمد) شده باشد. وصیت به محرومیت تنها تا سقف یک سوم امکان پذیر است، اما در مورد سهم قانونی، این اقدام وجاهت حقوقی ندارد و تنها در صورتی می تواند مؤثر باشد که وراث دیگر آن را تأیید کنند.

ارث مستمری (حقوق بازنشستگی) نوه از اجداد

ارث مستمری یا حقوق بازنشستگی، دارای قوانین خاص و متفاوتی نسبت به ارث اموال است. در بسیاری از موارد، نوه ها به طور مستقیم از مستمری پدربزرگ یا مادربزرگ خود بهره مند نمی شوند، مگر در شرایط بسیار خاص. به عنوان مثال، در برخی صندوق های بازنشستگی و تحت شرایط مشخص، ممکن است نوه دختری بتواند از مستمری پدربزرگ یا مادربزرگ خود بهره مند شود. این شرایط معمولاً شامل موارد زیر است:

• عدم ازدواج نوه دختری.
• نداشتن شغل و درآمد مستقل.
• تحت تکفل بودن توسط پدربزرگ یا مادربزرگ در زمان فوت آن ها.
• تایید و احراز شرایط توسط کمیته های مربوطه در سازمان تأمین اجتماعی یا سایر صندوق های بازنشستگی.

این موارد، استثنا هستند و هر سازمان ممکن است قوانین خاص خود را داشته باشد. بنابراین، برای پیگیری این موضوع، مراجعه به سازمان ذیربط (مانین تأمین اجتماعی) و مشاوره با کارشناسان آن ضروری است.

نکات مهم در فرایند انحصار وراثت و تقسیم ارث

فرایند انحصار وراثت و تقسیم ارث، خود یک مسیر حقوقی جداگانه است که دقت و توجه خاصی را می طلبد:

1. لزوم دریافت گواهی انحصار وراثت: اولین قدم در هر پرونده ارث، دریافت گواهی انحصار وراثت از شورای حل اختلاف است. این گواهی، اسامی تمامی وراث قانونی و میزان سهم الارث هر یک را مشخص می کند و بدون آن، هیچ اقدامی برای تقسیم ارث یا انتقال اموال امکان پذیر نیست.
2. توصیه اکید به مشاوره با وکیل یا کارشناس حقوقی: قوانین ارث، پیچیدگی های فراوانی دارد و کوچک ترین اشتباه در تفسیر یا اجرای آن ها می تواند منجر به اختلافات شدید خانوادگی و زیان های مالی شود. از این رو، در موارد پیچیده، توصیه می شود حتماً با یک وکیل یا کارشناس حقوقی متخصص در امور ارث مشورت شود. این مشاوران می توانند با ارائه راهنمایی های دقیق، از بروز مشکلات جلوگیری کرده و مسیر تقسیم ارث را هموار سازند.
3. عدم امکان بازپس گیری ارث: پس از اینکه ارث به صورت قانونی به وراث منتقل شد، پدربزرگ یا مادربزرگ (یا هر وارث دیگری) نمی توانند آن را بازپس بگیرند. انتقال ارث، یک واقعه حقوقی قطعی است و تنها در صورتی که در وصیت نامه، شروط خاصی (مانند ثلث اختیاری) پیش بینی شده باشد، ممکن است برخی محدودیت ها اعمال شود که آن هم باید در چارچوب قانون باشد.

---

نتیجه گیری

همان طور که دیدیم، دنیای ارث، به ویژه در مورد نوه و اجداد، سرشار از ظرایف و پیچیدگی های حقوقی است. از اهمیت درک طبقات و درجات ارث و مفهوم کلیدی «قائم مقامی» گرفته تا شرایط متفاوت ارث بری نوه از پدربزرگ و مادربزرگ و بالعکس، هر جنبه ای نیازمند توجه و تحلیل دقیق است. به یاد داشته باشیم که نوه تنها در صورت فوت پدر یا مادر خود (پیش از اجدادش) و به قائم مقامی آن ها از پدربزرگ یا مادربزرگ ارث می برد. در مقابل، مادربزرگ یا پدربزرگ نیز می توانند از نوه فوت شده خود ارث ببرند، اما تنها زمانی که نوه هیچ فرزند یا پدر و مادری در قید حیات نداشته باشد. این نظام، با دقت تمام، اولویت را به نزدیک ترین وراث می دهد و عدالت را در تقسیم اموال متوفی برقرار می سازد.

پیچیدگی های قوانین ارث در ایران، به ویژه در شرایطی که پای نوه ها و اجداد در میان است، گاه می تواند برای خانواده ها سردرگم کننده باشد. در چنین مواقعی، در اختیار داشتن اطلاعات دقیق و به روز از ماده های قانونی و رویه های قضایی، اهمیت دوچندانی پیدا می کند. این مقاله تلاش کرد تا تصویری جامع و قابل فهم از این قوانین ارائه دهد. اما برای حل مسائل و ابهامات خاص هر پرونده، که می تواند شرایط منحصربه فردی داشته باشد، توصیه می شود حتماً با یک مشاور حقوقی یا وکیل متخصص در امور ارث مشورت کنید. آن ها می توانند با دانش و تجربه خود، راهنمای شما در مسیر پیچیده تقسیم ارث باشند و از بروز اختلافات احتمالی جلوگیری کنند. سوالات و دیدگاه های خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید تا بتوانیم در ادامه به بررسی و پاسخگویی به آن ها بپردازیم.

سوالات متداول

آیا مادربزرگ از نوه ارث می برد؟

بله، مادربزرگ می تواند از نوه خود ارث ببرد، اما این امر مشروط به عدم وجود فرزندان نوه و همچنین عدم وجود پدر و مادر نوه در زمان فوت اوست. در چنین شرایطی، مادربزرگ به عنوان وارث طبقه دوم، از نوه خود ارث می برد.

آیا نوه از پدربزرگ ارث می برد؟

بله، نوه می تواند از پدربزرگ خود ارث ببرد، اما تنها در صورتی که پدر یا مادر نوه (که فرزند مستقیم پدربزرگ هستند) پیش از پدربزرگ فوت کرده باشند. در این حالت، نوه به قائم مقامی والد فوت شده خود، سهم او را از پدربزرگ به ارث می برد.

اگر پدر نوه قبل از پدربزرگ فوت کرده باشد، آیا نوه ارث می برد؟

بله، اگر پدر نوه پیش از پدربزرگ فوت کرده باشد، نوه به قائم مقامی پدرش، از پدربزرگ ارث می برد و سهم الارث پدرش را دریافت می کند.

سهم الارث نوه پسری و دختری چه تفاوتی دارد؟

تفاوت سهم الارث نوه ها (پسری یا دختری) بر اساس جنسیت والد فوت شده آن ها (پدر یا مادر نوه) تعیین می شود، نه جنسیت خود نوه. اگر والد فوت شده پسر بوده، نوه ها سهم پسر را می برند که دو برابر سهم دختر است. اگر والد فوت شده دختر بوده، نوه ها سهم دختر را می برند.

آیا مادربزرگ می تواند نوه اش را از ارث محروم کند؟

خیر، به طور کلی مادربزرگ نمی تواند نوه اش را از ارث قانونی محروم کند، مگر در موارد بسیار خاص که قانون مشخص کرده است (مانند قتل عمد مورث توسط وارث). وصیت به محرومیت از ارث تنها تا سقف یک سوم اموال نافذ است و برای بیش از آن نیاز به رضایت سایر وراث دارد.

شرایط ارث بردن نوه از مستمری پدربزرگ چیست؟

ارث بردن نوه از مستمری پدربزرگ یا مادربزرگ شرایط خاصی دارد که معمولاً شامل مواردی از قبیل عدم ازدواج نوه (به خصوص نوه دختری)، نداشتن شغل و درآمد مستقل و تحت تکفل بودن توسط اجداد در زمان فوت آن هاست و نیاز به تأیید مراجع مربوطه (مانند سازمان تأمین اجتماعی) دارد.

آیا نوه ها در هر صورتی از پدربزرگ و مادربزرگ ارث می برند؟

خیر، نوه ها در هر صورتی از پدربزرگ و مادربزرگ ارث نمی برند. تنها در صورتی ارث می برند که پدر یا مادرشان (فرزند مستقیم پدربزرگ/مادربزرگ) پیش از اجداد فوت کرده باشند و نوه ها به قائم مقامی والد فوت شده خود ارث ببرند.